сінтэтычных смол і пластычных мас прамысловасць

т. 14, с. 405

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

смала́

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. смала́ смо́лы
Р. смалы́ смо́л
Д. смале́ смо́лам
В. смалу́ смо́лы
Т. смало́й
смало́ю		 смо́ламі
М. смале́ смо́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

нейло́н, ‑у, м.

Сінтэтычнае штучнае валакно з поліамідных смол, а таксама тканіна з такога валакна.

[Англ. nylon.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фено́л, ‑у, м.

Арганічнае злучэнне, вытворнае бензолу, якое выкарыстоўваецца для дэзінфекцыі, пры вырабе сінтэтычных смол, выбуховых рэчываў і пад.

[Ад грэч. phainō — асвятляю і лац. oleum — алей.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фармальдэгі́д, ‑у, М ‑дзе, м.

Бясколерны газ з рэзкім пахам, які выкарыстоўваецца ў вытворчасці пластмас, смол, лекавых рэчываў, у папяровай і тэкстыльнай прамысловасці.

[Ад лац. formica — мурашка і aldehydus — альдэгід.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фурфуро́л, ‑у, м.

Спец. Вадкасць, якая здабываецца пераважна з вотруб’я і сланечнікавай лузгі, выкарыстоўваецца ў хімічнай прамысловасць як растваральнік пры вырабе смол і пад.

[Ад лац. furfur — вотруб’е.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

амінапла́сты

(ад аміны + -пласт)

пластмасы на аснове тэрмарэактыўных сінтэтычных смол, выкарыстоўваюцца для вырабу электраізаляцыйных смол.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

лак, -у, мн. -і, -аў, м.

1. Раствор смол у спірце, шкіпінары, алеі і інш., якім пакрываюць паверхню прадметаў, каб надаць ім бляск.

Пакрываць лакам.

2. Бліскучы высахлы слой гэтага раствору на паверхні якога-н. прадмета.

Лакавыя туфлі (са скуры, пакрытай лакам).

3. Касметычны сродак (фарба для пакрыцця пазногцяў або раствор для фіксацыі прычоскі).

Чырвоны л.

|| прым. ла́кавы, -ая, -ае.

Лакавыя фарбы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сургу́ч, ‑у, м.

Каляровая сумесь з цвёрдых смол, воску і пад., якая лёгка плавіцца і застывае (выкарыстоўваецца для накладання пячатак, заліўкі бутэлек і пад.). Прынясуць з раёна канверт з сургучнай пячаткай і перад класам зломяць сургуч. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

смала́, -ы́, мн. смо́лы, смол, ж.

1. Ліпкі, здольны зацвердзяваць сок хваёвых і некаторых іншых раслін.

Яловая с.

2. перан. Прыставала, той, хто ліпне, прыстае да каго-н. (разм.).

Прыстаў як с.

○

Сінтэтычныя смолы — сінтэтычныя палімеры, здольныя пры перапрацоўцы ў выніку ацвярдзення ператварацца ў няплаўкія і нерастваральныя рэчывы.

|| ласк. смо́лка, -і, ДМ -лцы, ж. (да 1 знач.).

|| прым. смаляны́, -а́я, -о́е.

С. завод.

Смаляныя шпалы (апрацаваныя смалой).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)