ска́терть ж. абру́с, -са м., насто́льнік, -ка м.;

◊

ска́тертью доро́га гла́дкай даро́гі, з лёгкім ве́трам;

скатерть-самобра́нка, см. самобра́нка.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

скатерть

Том: 31, старонка: 307.

img/31/31-307_1848_Скатерть.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

абру́с м. ска́терть ж.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

насто́льнік м. ска́терть ж.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

самобра́нка фольк. / ска́терть-самобра́нка абру́с-самабо́р, насто́льніца-самабра́нка;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

самабо́р: абру́с-с., насто́льнік-с. фольк. ска́терть-самобра́нка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

самабра́ны: с. абру́с, с. насто́льнік фольк. самобра́ная ска́терть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

беле́ться разг. бяле́ць, бяле́цца;

в темноте́ беле́ется ска́терть у цемнаце́ (у це́мры) бяле́е (бяле́ецца) абру́с.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ска́церць ‘абрус’ (Тарн., Бяльк., Сцяшк.; лудз., Сл. ПЗБ; ДАБМ, камент., 925–929), ска́церка, скацёрка, ска́церсць, ска́цер (Нас., Касп., Бяльк., ЛП, Пятк. 1, Рам. 5, Шатал., Ян., Юрч., Ян., Янк. Мат., Жд. 2, Сцяшк., Мат. Маг., ДАБМ, там жа). Спрадвечнасць слова ў беларускай мове бясспрэчная (ДАБМ, к. 325), але ў частцы гаворак, відаць, сучаснае пранікненне з рускай, параўн. “…скацер, а даўней абрус” (Сл. ПЗБ, 4, 443). Рус. ска́терть, ска́терка, скатёрка, стараж.-рус. скатерть (XII ст.). Звычайна тлумачыцца з усх.-слав. *дъскатьрть, ад *дъска ‘стол’ (гл. дошка) і тьрть < *terti ‘церці, адкуль пасля падзення рэдукаваных і спрашчэння групы зычных атрымалася сучасная форма (Міклашыч, 353; Бернекер, 1, 246; Праабражэнскі, 2, 255; Фасмер, 3, 635), або як запазычанне з нова-в.-ням. дыял. Scheter, с.-в.-ням. schëtter, schëter ‘тонкая баваўняная тканіна’; гл. Брандт, РФВ, 22, 114.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

разво́ды (узоры) разво́ды, -даў ед. нет, узо́ры, -раў мн.;

ска́терть с разво́дами абру́с з разво́дамі (узо́рамі).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)