Сардэчныя скарачэнні 1/491

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

скарачэ́нне

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. скарачэ́нне скарачэ́нні
Р. скарачэ́ння скарачэ́нняў
Д. скарачэ́нню скарачэ́нням
В. скарачэ́нне скарачэ́нні
Т. скарачэ́ннем скарачэ́ннямі
М. скарачэ́нні скарачэ́ннях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

му́скульны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да мускулаў. Мускульная тканка. Мускульныя скарачэнні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скарачэ́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. скараціцца, скараціць.

2. Скарочанае абазначэнне, назва каго-, чаго-н.

Умоўныя скарачэнні.

3. Пропуск у якім-н. тэксце.

Раман друкуецца са скарачэннямі.

4. Звальненне з работы (разм.).

С. штату.

5. У словаўтварэнні: усячэнне слова, а таксама частка слова ці цэлае слова, утвораныя шляхам такога ўсячэння.

Слоўнік скарачэнняў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

propose [prəˈpəʊz] v.

1. прапанава́ць, уно́сіць прапано́ву;

the proposed budget cuts прапанава́ныя скарачэ́нні бюджэ́ту

2. збіра́цца, наме́рвацца; меркава́ць

3. (to) рабі́ць прапано́ву (пра шлюб)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

скарачэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. скарачаць — скараціць і скарачацца — скараціцца; стан паводле дзеясл. скарачацца — скараціцца (у 3 знач.).

2. Скарочанае абазначэнне, назва каго‑, чаго‑н. Умоўныя скарачэнні.

3. Пропуск у якім‑н. тэксце; купюра ​1. Пераклад артыкула са скарачэннямі.

4. Разм. Звальненне з работы. Скарачэнне супрацоўнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

акты́н

(гр. aktis, -inos = прамень)

бялок мышачнай тканкі, які разам з міязінам удзельнічае ў скарачэнні мышцаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

цік​1

(фр. tic)

міжвольныя скарачэнні мышцаў твару, шыі і рук як вынік захворванняў нервовай сістэмы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

імпульса́тар

(ад лац. impulsus = удар, штуршок)

генератар імпульсаў пастаяннага току, пры дапамозе якога стымулююцца скарачэнні сардэчнай мышцы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Благаслаўля́ць. Рус. благославля́ть, укр. благословля́ти і г. д. Усё запазычана з ст.-слав. благословити, якое з’яўляецца калькай з грэч. εὐλογεῖν. Фасмер, 1, 171; Шанскі, 1, Б, 133; Брукнер, 31; параўн. яшчэ Махэк₂, 55. У народнай мове розныя скарачэнні (параўн. баславі́ць, бласлаўляць). Але Машынскі (Pierw., 85, 316) бачыць у праславянскім (!) *bolgosloviti самастойнае ўтварэнне (не кальку з грэч.!) з іранскімі сувязямі. Вельмі няпэўна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)