скарачэ́нне

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. скарачэ́нне скарачэ́нні
Р. скарачэ́ння скарачэ́нняў
Д. скарачэ́нню скарачэ́нням
В. скарачэ́нне скарачэ́нні
Т. скарачэ́ннем скарачэ́ннямі
М. скарачэ́нні скарачэ́ннях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

скарачэ́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. скараціцца, скараціць.

2. Скарочанае абазначэнне, назва каго-, чаго-н.

Умоўныя скарачэнні.

3. Пропуск у якім-н. тэксце.

Раман друкуецца са скарачэннямі.

4. Звальненне з работы (разм.).

С. штату.

5. У словаўтварэнні: усячэнне слова, а таксама частка слова ці цэлае слова, утвораныя шляхам такога ўсячэння.

Слоўнік скарачэнняў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

скарачэ́нне ср.

1. в разн. знач. сокраще́ние;

с. шта́таў — сокраще́ние шта́тов;

с. рабо́чага дня — сокраще́ние рабо́чего дня;

с. дро́баў — мат. сокраще́ние дробе́й;

с. мы́шцы — сокраще́ние мы́шцы;

спіс умо́ўных ~нняў — спи́сок усло́вных сокраще́ний;

п’е́са ідзе́ са ~ннямі — пье́са идёт с сокраще́ниями;

2. свёртывание; см. скараці́ць 2

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

скарачэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. скарачаць — скараціць і скарачацца — скараціцца; стан паводле дзеясл. скарачацца — скараціцца (у 3 знач.).

2. Скарочанае абазначэнне, назва каго‑, чаго‑н. Умоўныя скарачэнні.

3. Пропуск у якім‑н. тэксце; купюра ​1. Пераклад артыкула са скарачэннямі.

4. Разм. Звальненне з работы. Скарачэнне супрацоўнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скарачэ́нне н.

1. Verkürzung f -, -en, Kürzung f -, -en;

надрукава́ць што-н. са скарачэ́ннямі etw. mit Kürzungen [gekürzt] ábdrucken;

без скарачэ́нняў úngekürzt;

скарачэ́нне працо́ўнага ча́су эк. Árbeitszeitverkürzung f;

2. (змяншэнне) Verríngerung f -, -en; Vermínderung f -, -en; Reduzíerung f -, -en; Herábsetzung f -, -en (зніжэнне);

скарачэ́нне вытво́рчасці эк. die Éinschränkung [Drósselung] der Produktión, Betríebseinschränkung f; Produktiónsrückgang m -(e)s, -gänge;

скарачэ́нне спажыва́ння эк. die Schrúmpfung [Beschnéidung] des Konsúms, Konsúmeinschränkung f;

скарачэ́нне по́пыту камерц. Náchfragerückgang m -(e)s, Náchfrageschrumpfung f -, -en;

скарачэ́нне ўзбрае́нняў паліт. Rüstungsbeschränkung f -;

скарачэ́нне ўзбро́еных сіл паліт. Trúppenreduzierung f -;

скарачэ́нне шта́таў Personálab-bau m -(e)s, die Reduzíerung des Personálbestandes;

3. разм. (па службе) Entlássung f -, -en; Kündigung f -, -en;

4. матэм. Kürzung f -, -en, Reduzíerung f;

5. фізіял. Verkürzung f -, Zusámmenziehung f -, -en;

6. (абрэвіятура) Ábkürzung f, Abbreviatúr [-vĭɑ-] f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

скараці́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ро́ціцца; зак.

1. Стаць кароткім або больш кароткім.

У жніўні дні скараціліся.

2. Зменшыцца колькасна або па велічыні, у аб’ёме.

Зарплата скарацілася.

3. Пра мышцы: напружыцца, сціснуцца, зменшыцца па велічыні, у аб’ёме.

Мышцы нагі скараціліся.

4. Звузіцца.

Вытворчасць скарацілася.

5. спец. У матэматыцы: выразіцца ў меншых ліках пасля дзялення на які-н. лік.

|| незак. скарача́цца, -а́ецца.

|| наз. скарачэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

скараці́ць, -рачу́, -ро́ціш, -ро́ціць; -ро́чаны; зак.

1. што. Зрабіць кароткім або больш кароткім.

С. артыкул.

С. тэрмін адпачынку.

2. што. Зменшыць колькасна або па велічыні, у аб’ёме.

С. пасевы жыта.

С. расходы.

3. каго (што). Звольніць з работы, службы ў выніку скарачэння штату супрацоўнікаў (разм.).

○

Скараціць дроб — у матэматыцы: падзяліць лічнік і назоўнік на агульны дзельнік.

|| незак. скарача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. скарачэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мышачнае скарачэнне

т. 11, с. 53

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

сокраще́ние скарачэ́нне, -ння ср.;

сокраще́ние шта́тов скарачэ́нне шта́таў;

сокраще́ние рабо́чего дня скарачэ́нне рабо́чага дня;

сокраще́ние дробе́й мат. скарачэ́нне дро́баў;

сокраще́ние мы́шцы скарачэ́нне мы́шцы;

спи́сок усло́вных сокраще́ний спіс умо́ўных скарачэ́нняў;

пье́са идёт с сокраще́ниями п’е́са ідзе́ са скарачэ́ннямі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

эсмі́нец, -нца, мн. -нцы, -нцаў, м.

Скарачэнне: эскадраны мінаносец.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)