се́ль

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. се́ль
Р. се́лю
Д. се́лю
В. се́ль
Т. се́лем
М. се́лі

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

сель, -ю, м.

Гразе-каменны бурны паток з гор, які ўтвараецца ў выніку ліўняў, раставання снегу і іншых прычын.

З гор сышоў с.

|| прым. се́левы, -ая, -ае.

С. вал.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сель (род. се́лю) м. сель

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сель сель, род. се́лю м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сель, ‑ю, м.

Гразекаменны бурны паток з гор, які ўтвараецца ў выніку ліўняў, снегу і пад.

[Ад араб. sail — плынь.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сель

т. 14, с. 308

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Сель 1 ‘дасюль’: вады было роўна сель во (брасл., Сл. ПЗБ), ц.-слав. сель ‘так, настолькі’, сюды ж ст.-бел. селико ‘столькі’ (Ст.-бел. лексікон), ст.-слав. селико ‘столькі’. З се (гл. сей) + ль, часціца, што ўзыходзіць да канцавой партыкулы *‑lě/*‑li, параўн. рус. досе́ль ‘дасюль’ (ESJSt, 13, 798; Фасмер, 1, 531), часціца ‑ко яку серб.-харв. ко̏лико ‘сколькі’.

Сель 2 ‘расколіна ў дрэве’, селява́ты ‘пра дошку з расколінай’ (Сл. рэг. лекс., Чэрн.). Параўн. балг. сель ‘раскапаная зямля з руданосным пяском’. Ад *sědlь < *sed‑ (гл. сядзець) з суф. ‑lь; адносна суф. параўн. Слаўскі, SP, 1, 105. Відаць, архаізм, параўн. прасе́ліна ‘шчыліна’ (Некр. і Байк.), рус. рассе́лина ‘расколіна’, ст.-славац. rozsedlina ‘расколіна; правал’, што ўзводзяцца да *sědati sę ‘пукацца, трэскацца’; з іншым вакалізмам ст.-чэш. saděl, sadel ‘сечаная рана’, гл. ESJSt, 13, 803; Фасмер, 3, 445; інакш адносна балгарскага слова БЕР, 6, 600 (з тур. sel ‘бурны паток’). Параўн. яшчэ каш. sedla ‘расколіна, рыска ў лёдзе’ (< *sědlʼa, SEK, 4, 255).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сель...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па знач. слову «сельскі», напр.: сельсавет, сельмаг (сельскі магазін).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сель...,

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «сельскі» (у 1 знач.), напрыклад: сельсавет, сельпо, сельмаг.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сель- (сельскі) Dorf-

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)