све́жа
прыслоўе, утворана ад прыметніка
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| све́жа |
свяжэ́й |
найсвяжэ́й |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
све́жа нареч., в знач. сказ. свежо́;
ён выгляда́ў с. — он вы́глядел свежо́;
у ле́се было́ с. — в лесу́ бы́ло свежо́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
све́жа,
1. Прысл. да свежы (у 4, 5 і 6 знач.).
2. безас. у знач. вык. Халаднавата, даволі холадна. У пакоі свежа, хвоі, стоячы каля самых акон, не дапускаюць у дом лішняга сонца. Лужанін. Было ціха і свежа, над возерам слаўся туман. Грахоўскі. // Пра адчуванне прахалоды кім‑н. Дзверы ў хату і ў сен[е]чкі стаялі расчыненыя, з двара ішоў холад, і было свежа ў босыя ногі. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свежа...
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:
1) нядаўна, толькі што, напр.: свежавыгалены, свежаскошаны, свежаспечаны;
2) у свежым выглядзе, напр.: свежазамарожаны, свежамарожаны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
свежа...,
Першая частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам «нядаўна», «толькі што», напрыклад: свежаадбіты, свежаадламаны, свежаўзараны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свежо́ безл., в знач. сказ. я́драна, халаднава́та, све́жа;
на дворе́ свежо́ на дварэ́ я́драна (халаднава́та, све́жа).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
стамле́нне, ‑я, м.
Страта сіл; зморанасць, стома. Фізічнае стамленне. □ Свежа стала на зямлі, лёгкае стамленне ахапіла ўсё цела. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыго́жа,
1. Прысл. да прыгожы.
2. безас. у знач. вык. Пра прыгажосць, хараство дзе‑н. Свежа і прыгожа было ў лесе. Чарнышэвіч. Навокал жа было так прыгожа і спакойна. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пахаладне́ць, ‑ее; зак.
Стаць халодным, халаднейшым. Падзьмуў халодны вецер; у Сырніцы стала свежа, здалося, што і пад нагамі пахаладнела вада. Пташнікаў. // безас. Зрабіцца халадней. [Сіўцоў:] — Глядзі ты, неба ў хмарах, пахаладнела, як бы снег не пайшоў... Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падсо́хлы, ‑ая, ‑ае.
Які злёгку высах, стаў больш сухім. У пакоях свежа пахла падсохлай фарбай. Мележ. Дзьмуў свежы вецер, на падсохлым асфальце ўжо курыўся пыл. М. Стральцоў. // Які часткова засох. Каля плоту, што адгароджваў сад ад двара, стаяла падсохлая чарэшня. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)