саўлада́ць², -а́ю, -а́еш, -а́е; незак. (спец.).

Уладаць чым-н. сумесна з кім-н.

|| наз. саўлада́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

саўлада́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., з кім-чым.

1. Перамагчы, узяць верх у чым-н.; адолець, асіліць каго-, што-н.

С. са злачынцам.

С. з канём (прымусіць слухацца, падпарадкаваць сабе). С. з сабою (перасіліць сябе).

2. Змагчы выканаць якую-н. работу, ажыццявіць што-н.

С. з уборкай хлеба.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

саўлада́ць

‘уладаць сумесна’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. саўлада́ю саўлада́ем
2-я ас. саўлада́еш саўлада́еце
3-я ас. саўлада́е саўлада́юць
Прошлы час
м. саўлада́ў саўлада́лі
ж. саўлада́ла
н. саўлада́ла
Загадны лад
2-я ас. саўлада́й саўлада́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час саўлада́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

саўлада́ць

‘адолець, асіліць’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. саўлада́ю саўлада́ем
2-я ас. саўлада́еш саўлада́еце
3-я ас. саўлада́е саўлада́юць
Прошлы час
м. саўлада́ў саўлада́лі
ж. саўлада́ла
н. саўлада́ла
Загадны лад
2-я ас. саўлада́й саўлада́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час саўлада́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

саўлада́ць I сов., разг. совлада́ть, сла́дить, спра́виться;

не с. з дзе́цьмі — не совлада́ть (не спра́виться) с детьми́;

с. з сабо́й — совлада́ть с собо́й

саўлада́ць II несов., юр. совладе́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

саўлада́ць ​1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

1. Перамагчы, узяць верх у бойцы, сутычцы, бітве і пад. [Лёнька да Сцёпы:] — Калі ты сказаў, што незнаёмы мае пісталет, я адразу зразумеў, што нам нават са стрэльбай утраіх з ім не саўладаць. Гамолка. — Ціха, дзядзька, ціха! — сказаў.. [Алёша] спакойна, вырываючы ў Вавілы колік, і Вавіла зразумеў, што з двума яму не саўладаць, аслаб, абмяк. Кудравец. // Адолець, асіліць каго‑, што‑н. Казімір хоча выцягнуць рыбіну на сухое, але не можа саўладаць з ёю, цягне з усяе моцы і раптам падае. Савіцкі. Сонца ўжо мела сілу, мароз не мог саўладаць з ім. Чорны. // Прымусіць слухацца, падпарадкаваць сабе каго‑н., справіцца з кім‑, чым‑н. Дарэмна палітработнікі і радавыя камуністы стараліся саўладаць з гэтай анархіяй і навесці парадак для абароны. Машара. Сева адбіўся ад рук, і з ім цяжка было саўладаць. Карпаў. Бунтуюць героі і не слухаюцца аўтара вельмі часта. Так было ў «Развітанні», з якім я доўга не мог саўладаць. Скрыган. І трэба сказаць, што пісьменнік не адразу саўладаў з новым моўным матэрыялам. Адамовіч. // Змагчы выкарыстаць (які‑н. інструмент, прадмет); справіцца з чым‑н. Пальцы пляскатыя і нягнуткія, нібыта сухое сучча, і не ўяўляеш, як яны саўладаюць з далікатным інструментам. Карамазаў. І тут Венька не разлічыў, не саўладаў са сцізорыкам, той сарваўся з панцыра і шарахнуў лязом па руцэ. Шыловіч. // Пераадолець, перамагчы, перасіліць (якое‑н. пачуццё, стан і пад.). Клімчанка трохі саўладаў са сваёю слабасцю. Быкаў. Вэнеў супрацоўнік перасмыкнуў усімі рысамі свайго твару, і заядлая задзірыстасць бліснула ў яго вачах, але адразу ж ён саўладаў з сабою, выклаў на свой твар пячаць далікатнасці. Чорны. [Сцяпан] лаяў сябе: баязлівец, слімак; папракаў: так ніколі нічога не даб’ешся, — але саўладаць з прыкрай кволасцю не мог. Мележ.

2. Справіцца з якой‑н. работай і пад.; змагчы ажыццявіць што‑н. — Як не саўладаў з работаю, дык чаго ж пытаць? — Букаты прыкусіў губу, але тут жа неяк пастражэў з твару. — Калі перадаваць брыгаду? Савіцкі.

саўлада́ць ​2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Уладаць чым‑н. сумесна з кім‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

суўлада́ць саўлада́ць mítbesitzen* vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

совлада́ть сов., разг. упра́віцца, саўлада́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

совладе́ть несов., юр. саўлада́ць, суме́сна ўлада́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

саўлада́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. саўладаць ​2; сумеснае валоданне чым‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)