самаго́н

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. самаго́н
Р. самаго́ну
Д. самаго́ну
В. самаго́н
Т. самаго́нам
М. самаго́не

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

самаго́н I, -ну м. (спиртной напиток) самого́н

самаго́н II, -ну м., охот. самого́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

самаго́н, ‑у, м.

Тое, што і самагонка. [Тыталь] ведае Грэчку, не раз яшчэ заходзіў да яго ў хату, частаваўся самагонам. Мележ. Бела-сіні, надта горкі Лезе ў вочы, есць да слёз, Душыць горла дым махоркі, Самагон зрывае нос. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаго́н, -у, м. і самаго́нка, -і, ДМ -нцы, ж.

Самаробная гарэлка са злакаў, цукру, караняплодаў, садавіны і пад.

|| прым. самаго́нны, -ая, -ае.

С. апарат.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самаго́н м, самаго́нка ж sélbstgebrannter Schnaps [Wódka], Sélbstgebrannte (sub) m -n, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

самаго́ншчык, -а, мн. -і, -аў, м. (разм.).

Той, хто вырабляе самагон.

|| ж. самаго́ншчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самого́н м. (спиртной напиток) самаго́н, -ну м., самаго́нка, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

bimber, ~bru

bim|ber

м. самагон, самагнёт

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Лявоніха 1 ’беларускі парны народны танец’ (ТСБМ, Гарэц., Мядзв., Шат., Касп.). Ад мужчынскага імя Лявон. Параўн. іншыя бел. народныя танцы паводле імя: мікіта, юрачка. Цяпер танец лявоніха ўспрымаецца як фальклорны. Сема фальклорнасці, самадзейнасці прысутнічае ў лексеме лявоніха ’самагон’ (Жд. 1). Параўн. суч. размоўнае фальклор ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Паста́вец ’збан, посуд для вады, квасу’ (Растарг.), ’драўляны посуд для алею’ (Ян.), пастаучык ’пасудзіна’ (Нас., Бел. песні), малар. поставэць ’ражка, у якой замешвалі корм для свіней’ (Сл. Брэс.). Укр. постивець ’конаўка’, рус. пск. поставец, тамб., разан. постива ’збан, конаўка, фляга’, разан. поставил ’драўляная міска ў жабракоў’, серб.-харв. постава ’посуд, у які капае самагон’, дуброўніцк. ’від посуду’. Прасл. postavb, po$tavbCb < po‑staviti > nacTaeiu̯b < Taeiu̯b (гл.). Параўн. таксама рус. ставец ’посуд для піцця*

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)