сабо́р, -а; -у, мн. -ы, -аў, м.

1. -у. Сход, з’езд (спец.).

Царкоўны с.

Памесны с. (з’езд служыцеляў хрысціянскай царквы).

2. -а. Галоўная або вялікая царква ў горадзе, манастыры.

Кафедральны с.

|| прым. сабо́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сабо́р

‘сход’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. сабо́р сабо́ры
Р. сабо́ру сабо́раў
Д. сабо́ру сабо́рам
В. сабо́р сабо́ры
Т. сабо́рам сабо́рамі
М. сабо́ры сабо́рах

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

сабо́р

‘галоўная царква’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. сабо́р сабо́ры
Р. сабо́ра сабо́раў
Д. сабо́ру сабо́рам
В. сабо́р сабо́ры
Т. сабо́рам сабо́рамі
М. сабо́ры сабо́рах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

сабо́р м.

1. -ру ист. (собрание) сабо́р;

зе́мскі с. — зе́мский собо́р;

2. -ра (церковь) собо́р;

кафедра́льны с. — кафедра́льный собо́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сабо́р, ‑а і ‑у, м.

1. ‑у. У дарэвалюцыйнай Расіі — сход службовых ці выбарных асоб. Земскі сабор.

2. ‑у. Сход, з’езд прадстаўнікоў вышэйшага духавенства хрысціянскай царквы.

3. ‑а. Галоўная або вялікая царква ў горадзе, манастыры. Кафедральны сабор. □ Мікалаеўскія саборы ўрачыста і гучна блямкнуў звон. Асіпенка. Саборы збудаваны хітра і з толкам: І ловяць, і страшаць, і глушаць цябе. Панчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сабо́р м

1. (царква) Dom m -(e)s, -e (у нямецкамоўных краінах); (кафедральны) Kathedrále f -, -n;

Сафі́йскі сабо́р die Sophí¦enkathedrale;

Стра́сбурскі сабо́р das Stráßburger Münster;

Кёльнскі сабо́р der Kölner Dom;

2. (сход вышэйшага духавенства) Konzíl n -(e)s, -e і -i¦en;

3. гіст (у дарэвалюцыйнай Расіі) Зе́мскі сабо́р Ständeversammlung f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

сабор

т. 14, с. 47

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Сабо́р 1 ’у дарэвалюцыйнай Расіі — сход службовых ці выбарных асоб’, ’сход ці з’езд прадстаўнікоў вышэйшага духавенства хрысціянскай царквы’, ’галоўная або вялікая царква ў горадзе, манастыры’ (ТСБМ), ’царква’ (Сцяшк.). З рус. собо́р ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 56), якое запазычана з царкоўнаславянскай, параўн. ст.-рус. съборъ, ст.-слав. съборъ, першапачаткова ’сход духавенства’ < прасл. *sъbrati. Калька з грэч. συναγωγή ’сход’. Гл. Фасмер, 3, 704 з літаратурай.

Сабо́р 2 ’куча’ (Сл. ПЗБ), ’набор’ (Нар. лекс.). Гл. субор.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ісакіеўскі сабор

т. 7, с. 328

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Казанскі сабор

т. 7, с. 414

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)