ро́стул

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ро́стул ро́стулы
Р. ро́стулу ро́стулаў
Д. ро́стулу ро́стулам
В. ро́стул ро́стулы
Т. ро́стулам ро́стуламі
М. ро́стуле ро́стулах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ро́стул, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Вугал, атрыманы ў выніку расхілення ножак цыркуля і пад.

Шырокі р.

2. Адтуліна, якая ўтвараецца, калі адчыніць двухстворкавае акно, дзверы, вароты; росчын.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ро́стул, -лу м. (циркуля и т.п.) раство́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ро́стул, ‑у, м.

1. Вугал, атрыманы ў выніку расхілення ножак цыркуля і пад.

2. Адтуліна, шчыліна, якая ўтвараецца, калі расчыніць акно, дзверы і пад.; росчын.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ро́стул ’вугал, атрыманы ў выніку расхілення ножак цыркуля’, ’адтуліна, шчыліна пры расчыненым вакне, дзвярах, росчын’ (ТСБМ). Да растулі́ць, туліць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ро́счын, -у, мн. -ы, -аў, м.

Тое, што і ростул.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ро́счын, ‑у, м.

Тое, што і ростул. У росчыну дзвярэй паказаўся даўгаваты тонкі нос і чорныя вочы. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раство́р​I

1. (окна) ро́счын, -ну м.;

2. (циркуля) ро́стул, -лу м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ро́счын ’ростул’ (ТСБМ). Да расчыня́ць (гл.), дзе ‑чыняць/чыніць семантычна звязана з паняццем ’рабіць’ — як у балтыйскіх мовах (параўн. літ. atidarýti, лат. atdarīt). Аналагічна ўкр. розчини́ти і н.-луж. rozcyniś ’расчыніць’ ’тс’, в.-луж. rozčinić ’раз’ядноўваць, раздзяляць’. Такім чынам, семантычны пераход ’рабіць’ > ’зачыняць/расчыняць’, прадстаўлены на беларуска-ўкраінскім арэале, тэрытарыяльна звязаны з балтыйскімі мовамі, а сербалужыцкі — з германскімі дыялектамі (параўн. ням. aufmachen/zumachen ’тс’, гал. dichtmaken ’зачыняць’) (Непакупны, Связи, 86–89).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

rozwarcie

н.

1. раскрыццё;

2. росчын (акна, дзвярэй і да т.п.);

3. ростул (нажніц, цыркуля і да т.п.)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)