ро́ем

прыслоўе

станоўч. выш. найвыш.
ро́ем - -

Крыніцы: piskunou2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ро́й

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ро́й раі́
Р. ро́ю раёў
Д. ро́ю рая́м
В. ро́й раі́
Т. ро́ем рая́мі
М. ро́і рая́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

раі́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., раі́цца; незак.

1. Утвараць новы рой.

2. Лятаць, збірацца роем.

3. перан. Паяўляцца ў вялікай колькасці (пра думкі, пачуцці, сны і пад.).

Думкі раяцца ў галаве.

|| наз. рае́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ві́цца, ую́ся, уе́шся, уе́цца; уёмся, уяце́ся, ую́цца; ві́ўся, віла́ся, віло́ся; ві́ся; незак.

1. Расці завіткамі.

Хмель уецца вакол дрэва.

Валасы ўюцца.

2. Рабіць звілістыя рухі або мець звілісты напрамак.

Паміж гор вілася рэчка.

3. Лятаючы, кружыцца.

Пчолы ўюцца роем.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рои́ться

1. (образовывать рой) раі́цца;

2. прям., перен. лята́ць ро́ем, раі́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адраі́цца, ‑раіцца; зак.

Выдзеліцца з старога роя і стаць самастойным роем.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

umschwä́rmen

vt лята́ць ро́ем [чарадо́й] (вакол чаго-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

рой, ‑ю; мн. раі, ‑ёў; м.

1. Сям’я пчол (або іншых падобных насякомых), якія ўтвараюць на чале з маткай адасобленую групу. З дзедавых расказаў .. [Міхалка] ведаў, што рой доўга не сядзіць на месцы, што матка, вывеўшы з вулля сваю маладую сям’ю, толькі чакае высланых разведчыкаў, якія паляцелі шукаць новае месца для рою. Якімовіч.

2. Вялікая колькасць насякомых або птушак, якія кружацца ў паветры. Рой мошак віўся перад .. тварам [Нявады]. Чорны. / Пра сняжынкі, лісце і пад., якія кружацца ў паветры. Узмахне Зіма рукавом кажуха і рой сняжынак, быццам белыя матылькі, сыплецца на зямлю. Даніленка. Над палянаю кружыўся залаты рой кляновага лісця. Шамякін.

3. у знач. прысл. ро́ем. Чарадой, гуртам, у вялікай колькасці. Гарачым летнім днём Вол з ворыва вяртаўся. Напрацаваўся, аж хістаўся. За ім жа куча аваднёў Ляцела роем. Крапіва. Па рэйках роем пстрыкалі кулі. Машара.

4. перан.; каго-чаго або які. Мноства, вялікая колькасць каго‑, чаго‑н. Над вогнішчам узвіваецца цэлы рой залатых іскрынак. Курто.

•••

Віцца роем гл. віцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Нады́баць ’натрапіць, сустрэць’ (Сцяшк. Сл.; Сцяц., в.-дзв., Шатал.), надыбаць ’наткнуцца, набрысці’ (слонім., Нар. лекс.; Сл. ПЗБ), параўн. надыбаць рой ’знайсці ў лесе дупло з роем’ (ашм., З нар. сл.). Да ды́баць ’ісці, чыкільгаць’ (гл.), параўн. надыйсці́ ’натрапіць’: надышоў на грыбы (Сл. ПЗБ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

swarm​2 [swɔ:m] v.

1. раі́цца; лята́ць ро́ем, чарадо́й

2. то́ўпіцца;

swarm with smb./smth. быць перапо́ўненым кім-н./чым-н.

swarm up [ˌswɔ:mˈʌp] phr. v. узбіра́цца, кара́скацца;

swarm up a pole ускара́скацца на слуп

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)