расцягну́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. расцягну́ся расця́гнемся
2-я ас. расця́гнешся расця́гнецеся
3-я ас. расця́гнецца расця́гнуцца
Прошлы час
м. расцягну́ўся расцягну́ліся
ж. расцягну́лася
н. расцягну́лася
Загадны лад
2-я ас. расцягні́ся расцягні́цеся
Дзеепрыслоўе
прош. час расцягну́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

расцягну́цца, -цягну́ся, -ця́гнешся, -ця́гнецца; -цягні́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ад нацягвання падоўжыцца, павялічыцца.

Кофта расцягнулася.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пашкодзіцца ад моцнага напружання, удару, неасцярожнага руху (пра звязкі, сухажылле і пад.).

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Рухаючыся, размясціцца доўгім радам на вялікай прасторы.

Калона расцягнулася.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Размясціцца паласой на якой-н. адлегласці.

Вёсачка расцягнулася на два кіламетры.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць вельмі працяглым; зацягнуцца.

Работа расцягнулася на тыдзень.

6. Легчы, выцягнуўшыся.

Р. на лаўцы.

7. Упасці ўсім целам.

Зачапіўся нагою і расцягнуўся на зямлі.

|| незак. расця́гвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

расцягну́цца сов., в разн. знач. растяну́ться; (стать просторнее — ещё) разда́ться;

рызі́на ~ну́лася — рези́на растяну́лась;

лі́нія фро́нту ~ну́лася — ли́ния фро́нта растяну́лась;

апавяда́нне ве́льмі ~ну́лася — расска́з сли́шком растяну́лся;

сухажы́лле ~ну́лася — сухожи́лие растяну́лось;

рабо́та ~ну́лася на ты́дзень — рабо́та растяну́лась на неде́лю;

бо́ты ~ну́ліся на капыле́ — сапоги́ растяну́лись (раздали́сь) на коло́дке;

р. на кана́пе — растяну́ться на дива́не

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расцягну́цца, ‑цягнуся, ‑цягнешся, ‑цягнецца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Падоўжыцца, павялічыцца ад нацягвання. Гумка расцягнулася. Пальчаткі расцягнуліся. □ Кофта расцягнулася, асабліва на локцях і на грудзях. Арабей. // Пашкодзіцца ад моцнага напружання, удару, неасцярожнага руху (пра сухажылле, звязкі і пад.).

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Рухаючыся, размясціцца доўгім, рэдкім з прамежкамі радам. Калона з пяці фурманак расцягнулася на цэлы кіламетр. Рамановіч. Выйшлі [партызаны] апаўдні. Расцягнуліся ланцугом між сосен. Навуменка. // Размясціцца паласой на якой‑н. (часцей значнай) адлегласці. Стары горад расцягнуўся ўздоўж Прыпяці на трынаццаць кіламетраў. В. Вольскі.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прадоўжыцца да якога‑н. часу або доўгі час; зацягнуцца. Работа расцягнулася на тыдзень. □ Расцягнулася размова, каб закончыцца на згодзе. Дубоўка.

4. Легчы выцягнуўшыся. Сяргей расцягнуўся на траве воддаль вогнішча, узіраўся ў зорнае летняе неба. Машара. Сцёпка прывязаў каня да біла калёс, сам расцягнуўся на возе. Хомчанка. // Упасці ўсім целам. Міхаська ад страху кінуўся бегчы, зачапіўся за нейкі корань і расцягнуўся на зямлі. Сіняўскі. Халуста імгненна апынуўся каля дзвярэй, зачапіўся нагой за парог і расцягнуўся на зямлі. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расцягну́цца гл. расцягвацца

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

расця́гвацца гл. расцягнуцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

парасцяга́цца, ‑аецца; зак.

Расцягнуцца — пра ўсё, многае або пра ўсіх, многіх.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расця́гвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да расцягнуцца.

2. Зал. да расцягваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

rozciągnąć się

зак. расцягнуцца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

працягну́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -я́гнецца; зак.

1. Выцягваючыся, выставіцца наперад.

Працягнуліся дзве пары рук.

2. Прадоўжыцца.

Даклад працягнуўся дзве гадзіны.

3. Расцягнуцца на якую-н. адлегласць.

Горад працягнуўся ўздоўж ракі на дзясяткі кіламетраў.

|| незак. праця́гвацца, -аецца.

|| наз. праця́г, -у, м. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)