размахну́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. размахну́ся размахнё́мся
2-я ас. размахне́шся размахняце́ся
3-я ас. размахне́цца размахну́цца
Прошлы час
м. размахну́ўся размахну́ліся
ж. размахну́лася
н. размахну́лася
Загадны лад
2-я ас. размахні́ся размахні́цеся
Дзеепрыслоўе
прош. час размахну́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

размахну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. Зрабіць узмах рукой для ўдару, кідання і пад.

2. перан. Вызначыцца шырынёй, смеласцю ва ўчынках, паўнатой праяўлення якой-н. дзейнасці (разм.).

Бацька жаніў сына, ды так размахнуўся, што паўсвету заклікаў гасцей.

|| незак. разма́хвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. разма́х, -у, м. Шырокі р. Р. будаўніцтва.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

размахну́цца сов., прям., перен. размахну́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

размахну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.

1. Зрабіць узмах рукой для ўдару, кідання і пад. Трымаючыся адною рукою за сук, размахнуўся Цімох, высока ўскінуў гранату насустрач .. коннікам. Колас. [Сын] спачатку выліў на зямлю мутную ваду, пасля размахнуўся і кінуў у агонь бляшанку. Чыгрынаў.

2. перан. Разм. Зрабіць што‑н. з размахам (у 4 знач.). [Жданковіч:] — Што я пастарэў ужо так, ці рабіць развучыўся? Ды я яшчэ так размахнуся! Шамякін. Узяўся я за прозу. Надумаўся апісаць сваё горкае жыццё. Як размахнуўся — вечары за тры дайшоў да свайго побыту ў дзядзькі ў Мінску. Гарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

размахну́цца

1. (для ўдару, кідка) zum Schlag [zum Wurf] (weit) usholen;

2. перан. etw. mit Schwung unternhmen*, Schwung zigen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

разма́хвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да размахнуцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

размахну́ться прям., перен. размахну́цца, замахну́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разма́х, -у, м.

1. гл. размахнуцца.

2. Велічыня хістання, вагання якога-н. цела; амплітуда.

Р. маятніка.

3. Адлегласць паміж крайнімі пунктамі чаго-н. разгорнутага, распасцёртага, разнятага.

Р. крылаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разма́хвацца несов., прям., перен. разма́хиваться; см. размахну́цца

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

раззуде́ться сов.

1. рассвярбе́цца; пача́ць ныць (бале́ць);

2. перен. разысці́ся, размахну́цца;

раззуди́сь, плечо́! размахні́ся, плячо́!;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)