развалі́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. развалю́ся разва́лімся
2-я ас. разва́лішся разва́ліцеся
3-я ас. разва́ліцца разва́ляцца
Прошлы час
м. развалі́ўся развалі́ліся
ж. развалі́лася
н. развалі́лася
Загадны лад
2-я ас. развалі́ся развалі́цеся
Дзеепрыслоўе
прош. час развалі́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

развалі́цца, -валю́ся, -ва́лішся, -ва́ліцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Паваліўшыся, рассыпацца, распасціся.

Бабка снапоў развалілася.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). перан. Прыйсці ў заняпад; разладзіцца.

Справа развалілася.

3. Сесці, неакуратна, шырока раскінуўшы рукі і ногі (разм.).

Р. на канапе.

|| незак. разва́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

развалі́цца сов.

1. развали́ться; разру́шиться;

сцяна́ ~лі́лася — стена́ развали́лась (разру́шилась);

спра́ва ~лі́лася — де́ло развали́лось;

2. (рассесться) развали́ться;

р. ў крэ́сле — развали́ться в кре́сле

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

развалі́цца, ‑валюся, ‑валішся, ‑валіцца; зак.

1. Распасціся, разбурыцца (пра што‑н. сабранае, складзенае). Нашым вачам нечакана адкрыўся непрыемны малюнак: разваліўся воз сена. Ракітны. // Раскалоцца, разламацца на асобныя часткі ад удару. На чацвёртым удары палена развалілася, крыва абышоўшы сук. Быкаў. Гэ-эх! Надвая развалілася вялізная стракатая глыба. Лом гулка звінеў. Савіцкі.

2. Разм. Разбурыцца, ператварыцца ў руіны. Каплічка, здавалася, ледзь ліпела і гатова была кожную мінуту разваліцца. Колас. — Больш чатырох паленцаў не кладзі ў грубку, хлопча... Разваліцца яшчэ. Капыловіч. // Падрацца, знасіцца. Янка паглядвае на боты і думае: «Прыйдзецца аборынай звязаць, каб зусім не разваліліся». П. Ткачоў.

3. перан. Дайсці да поўнага заняпаду; разладзіцца, распасціся, перастаць існаваць. Ні бомбы, ні газы, ні напалм не адновяць каланіяльныя імперыі, якія разваліліся. «Звязда».

4. Разм. Сесці або легчы неакуратна, шырока раскінуўшы рукі і ногі. [Ігнат] разваліўся ў траве, спадзеючыся заснуць, але сон не ішоў. Мележ. Наводдаль ад усіх, распанела, з мяккай старэчай грацыяй разваліўся ў крэсле стары Вежа. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

развалі́цца

1. éinstürzen vi (s), éinbrechen* vi (s), zusámmenbrechen* vi (s), zerfállen* vi (s);

2. перан. (разладзіцца) verfállen* vi (s); zerfállen* vi (s);

3. разм. (уразвалку сесці або легчы) sich áusstrecken, sich rékeln, sich hínflegeln

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Развалі́цца ’разбурыцца’ (лід., Сл. ПЗБ), ’шырока рассесціся, заняць шмат месца’ (Сцяшк. Сл.), развалі́ць ’раскідаць, разбурыць’ (Сцяшк.). Ад раз- і валі́ць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

раскапу́сціцца, -пу́шчуся, -пу́сцішся, -пу́сціцца; зак. (разм.).

Празмерна шырока рассесціся, разваліцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разле́зціся, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ле́зецца; разле́зся, -ле́злася; зак. (разм.).

Распасціся, разваліцца, звычайна намокшы.

Папера размокла і разлезлася.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разлама́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ло́міцца; зак.

1. Пры ломцы, удары распасціся на кавалкі.

Льдзіна разламалася.

2. Разбурыцца, разваліцца, зламацца (разм.).

Плот разламаўся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паразва́львацца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

Разваліцца — пра ўсё, многае або пра ўсіх, многіх.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)