піся́г
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
піся́г |
піся́гі |
| Р. |
піся́га |
піся́гаў |
| Д. |
піся́гу |
піся́гам |
| В. |
піся́г |
піся́гі |
| Т. |
піся́гам |
піся́гамі |
| М. |
піся́гу |
піся́гах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
піся́г м., разг., см. піса́га
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
піся́г, ‑а, м. і піся́га, ‑і, ДМ ‑сязе, ж.
Тое, што і пісага. Белы пісяг ад колішняй раны цераз усю шчаку Крыварота здаўся Антону зусім звычайным. Ермаловіч. Спіна ў Івана паліла агнём, на кашулі цямнеўся руды пісяг, але Іван быў рады сваёй перамозе. Кудравец. Толькі на шчацэ гарэла пісяга, нібыта Раман прыйшоў у хату з марозу. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Піся́г, піся́га, пася́г, пісю́га ’шрам ад удару пугай’, ’крывавы след ад удару’ (Шат.; Мат. Гом.; ТС; рас., Шатал.), пісяга́ты ’стракаты’ (маст., Сцяшк. Сл.), бяроз. пісяга́сты ’тс’ (Сл. ПЗБ), піся́жыць ’біць бізуном ці чым-н. іншым, пакідаючы шрамы’; бярэз. піця́х, кам. пуцугі; петрык., лельч., рэч. пісягі, піцягі ’рагі ад поту, слёз на твары’ (ЛА, 3). Параўн. піса́г ’тс’ (гл.); усе формы ўзыходзяць да *pisati, гл. піса́ць, першапачатковае значэнне — ’праводзіць лінію, рысу’, параўн. польск. дыял. piska ’рыска’, twarz łzami pisze (пра сляды слёз) (Варш. сл.), балг. радоп. пѝсинка ’рыска, палоска’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
піся́га
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
піся́га |
піся́гі |
| Р. |
піся́гі |
піся́г |
| Д. |
піся́зе |
піся́гам |
| В. |
піся́гу |
піся́гі |
| Т. |
піся́гай
піся́гаю |
піся́гамі |
| М. |
піся́зе |
піся́гах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Апіса́ць ’ссячы шкуру пісягамі’ (Жд.). Пэўна, не проста пераноснае ўжыванне дзеяслова, але кантамінацыя з *апісяжыць, *апісажыць < пісяжыць < пісяг/пісаг (Янк. I); пісяг доўгі крывавы след’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пясо́га ’брудная ільснівая пляма на каўнеры ці адваротах адзення’ (Касп.). Звязана з піся́г ’пацёк, рага’ (гл.), параўн. пісо́га (pisóha) ’вузкая і прадаўгаватая чорная пляма’ (Варл.), піцо́га ’пісяг’ (Жд.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пісу́г, пісюг, пісагі (слуц., асіп., ЛА, 1). Гл. пісаг, пісяг.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
kresa
ж.
1. рыса; лінія;
2. шнар, рубец, пісяг
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Пісума́ны ’шрамы на скуры жывёліны’ (талач., ЛА, 1). Ад пісугі і суф. ‑май < прасл. *‑тапь (Слаўскі, SP, 1, 131). Гл. пісаг, пісяг.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)