пу́дла, -а, мн. -ы, -аў, н. (разм.).
Промах у стральбе, няўдалы стрэл.
◊
Даць пудла (разм.) —
1) не пацэліць, прамахнуцца;
2) зрабіць памылку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пу́дла
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пу́дла |
пу́длы |
| Р. |
пу́дла |
пу́длаў |
| Д. |
пу́длу |
пу́длам |
| В. |
пу́дла |
пу́длы |
| Т. |
пу́длам |
пу́дламі |
| М. |
пу́дле |
пу́длах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пу́дла ср., охот. про́мах м.;
◊ даць п. — промахну́ться; дать ма́ху
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пу́дла, ‑а, н.
Разм. Промах у стральбе, няўдалы стрэл.
•••
Даць пудла — а) не пацэліць, прамахнуцца. — Страляй, дзядзька, — кажа стралец, — і мабыць, я даў пудла. Янкоўскі; б) памыліцца, зрабіць памылку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пу́дла
(польск. pudło, ад ням. Pudel)
промах у стральбе, няўдалы стрэл;
даць пудла — прамахнуцца; памыліцца.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Пу́дла разм. ’промах у стральбе, няўдалы стрэл’ (ТСБМ), пу́дло ’промах; недакладны стрэл, які толькі спалохаў птушак ці звера’ (Нас.); сюды ж пудлава́ць ’рабіць недакладныя стрэлы’ (ТСБМ), спудлава́ць ’зрабіць промах’ (Воўк-Лев., Татарк., 172), ’зрабіць не так, як трэба’ (Цых.); даць пу́дла ’не пацэліць; памыліцца, схібіць’ (Сержп., Янк. БП), ’моцна пабіць’ (Ян., Бяльк., Воўк-Лев., Татарк., 172: “выраз ужываецца, калі кажуць пра жывёлу, напр., пра сабак”). З ням. Pudel ’памылка’, pudeln ’памыляцца’ праз польск. pudło ’недакладны стрэл альбо кідок у гульні (у кароглі)’, параўн. Банькоўскі, 2, 964. Значэнне ’моцна пабіць’, магчыма, пад уплывам пу́дзіць (так ужо ў Насовіча адносна пу́дло: “от пу́дзиць — пугать”).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пудлава́ць, ‑лую, ‑луеш, ‑луе; незак.
Разм. Рабіць промахі ў стральбе, даваць пудла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
niecelny
нятрапны; хібны;
niecelny strzał — нятрапны стрэл, пудла
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Пудэ́лак ’карабок’ (Яруш.; Сл. ПЗБ), ’скрыначка’ (Сцяшк.), ’пенал’ (Жд. 2), пудэлко ’невялікая папяровая, драўляная або металічная каробачка’ (Скарбы), пудэлачко ’драўляная каробачка’ (Сцяшк. Сл.), пудэлочко бляшанае ’вядро з бляхі’ (В. В.), пудэлочок ’карабок; шкляная баначка’ (Сл. Брэс.), ст.-бел. пудла ’каробка, футляр’ (< польск., Булыка, Лекс. запазыч., 102), укр. пудле, пуделок, пуделко ’тс’. З польск. pudło ’від ёмістасцямі’), паводле Банькоўскага (2, 963), “выключна польскае слова” няяснага паходжання; Махэк₂ (497) выводзіць чэш. дыял. pudło ’мера збожжа, каробка’ з н.-ням. pudel (нова-в.-ням. Paudel) ’каробка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
pudło
I н.
1. скрыня;
2. скрынка;
3. (для капелюшоў) кардонка
II н. паляўн.
хібны (няўдалы) стрэл; промах, пудла
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)