прыстыва́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прыстыва́ю |
прыстыва́ем |
| 2-я ас. |
прыстыва́еш |
прыстыва́еце |
| 3-я ас. |
прыстыва́е |
прыстыва́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прыстыва́ў |
прыстыва́лі |
| ж. |
прыстыва́ла |
| н. |
прыстыва́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прыстыва́й |
прыстыва́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
прыстыва́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыстыва́ць несов. (примерзать) пристыва́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыстыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прыстыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пристыва́ть несов., прост. прыстыва́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Плыва́ць ’плаваць’ (Др.-Падб.; Яруш.; свісл., воран., іўеў., ваўк., Сл. ПЗБ), ’служыць на флоце’ (воран., Сл. ПЗБ). Відаць, запазычана з польск. мовы, pływać азначае ’перасоўвацца па паверхні вады, плывучы па ёй’ < прасл. *ply‑v‑a‑fi, якое з’яўляецца дзеясловам шматразовага дзеяння ад *pIy‑no‑ti (Банькоўскі, 2, 635), параўн. польск. płynąć ’перамяшчацца сілай сваёй вагі з больш высокага месца на ніжэйшае’. У бел. мове дзеяслоў *plyvati ужываецца з прыстаўкамі: прыстываць, заплываць, пра‑плываць і інш. Магчыма, адсюль і націск на ‑я‑. Сюды ж: плывак ’плывец; той, хто плавае на якім-н. судне’ (Сцяшк. МГ: шальч., Сл. ПЗБ; добр., Мат. Гом.), ’пучок звязанага трыснягу, на якім вучацца плаваць’ (ваўк., Сл. ПЗБ), плывун ’плывец’ (шчуч., Сл. ПЗБ), дзятл. плывакё ’рагоз, Typha latifolia L.’ (ЛА, 1), плывака ’асоба, здольная да плавання’ (Варл.), плывеш ’расліннае покрыва дрыгвяністага балота’ (светлаг. Талей).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)