Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыму́рак, -рка м. (выступ кухонной печи) лежа́нка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыму́рак, ‑рка, м.
Выступ печы, на якім можна сядзець або ставіць што‑н. На прымурку старая выводзіла зрэбную нітку.Мурашка.[Жэнька] пагладзіла кацянятак, якія ляжалі ў рэшаце на прымурку.Крапіва.Ажыўляецца кот на прымурку, ён саскоквае, сагрэты надзеяй паласавацца.Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыму́ракм.Ófenbank f -, -bänke
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Прыму́рак, прымо́рак, прумо́рак, прімо́рок, пры́морок, пры́морочэк ’тое, што прымуравала, прыбудавала; выступ (радзей выемка), карніз печы, на якім можна сядзець або ставіць, класці што-небудзь; выступ на бакавой сценцы печы, па якім залазяць на печ; ляжанка, тапчан пры печы як яе частка’ (ТСБМ, Інстр. 1, Шушк., Янк. 2, Лексика Пол., З нар. сл., Шатал., Нар. словатв., Жд., Сл. ПЗБ; маладз., дзятл., стаўб., слуц., ЛА, 4; ПСл). Прыставачна-суфіксальнае ўтварэнне ад мур (гл.). Параўн. аналагічнае ўкр.при́мурок ’карніз печы; каменная прыбудова; бакавая сцяна ганчарнай печы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пяко́лак, -лка м., обл. (в печи) шесто́к; загне́тка ж.; припе́чек; см.прыму́рак
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Кэ́бка ’прымурак’ (Сл. паўн.-зах.), ’ямка ў печы’ (Шатал.). Гл. кебка, кыбка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Му́рак, му́рачак ’выступ у печы, на якім можна сядзець, прымурак’, ’вузкая рамка пяколка для мыла і запалкаў’ (Сцяшк., В. В.; шчуч., З нар. сл., Сл. ПЗБ; ветк., Мат. Гом.). Відаць, паланізм. Параўн. польск.murek ’тс’. Да мур1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пяко́лак ’прымурак, выступ у печы’ (ТСБМ; паст., смарг., астрав., Сл. ПЗБ; в.-дзв., Шатал.; Мат. Маг.), ’пячурка ў сцяне печы’ (Бяльк.; мядз., Нар. словатв.; круп., Нар. сл.), ’прыпечак; ніша збоку прыпечка, куды зграбаюць вуголле’ (ТСБМ, лаг., трак., Сл. ПЗБ; Мат. Маг.; Ян.; Нас.: “у Магілёўскай і Віцебскай губерніях”), ’камінак’ (Сцяшк.; Нас.: “у Мінскай і Гродненскай губерніях”), пяко́лка ’гзымс, карніз зверху печы’ (Бяльк.), ’ямка для заграбання жару на прыпечку’ (Арх. Федар.). Утворана ад пе́кла разм. ’вельмі моцная гарачыня’, магчыма, пад уплывам польск.piekiełek ’запечак, месца паміж печчу і сцяной’, piekiełko ’прыпечак, прымурак перад уваходам у печ’, паводле Банькоўскага (2, 549), з першаснага *piekłek/*pkiełka, памянш. ад ст.-польск.pkieł ’пекла’.