прыла́шчваць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. прыла́шчваю прыла́шчваем
2-я ас. прыла́шчваеш прыла́шчваеце
3-я ас. прыла́шчвае прыла́шчваюць
Прошлы час
м. прыла́шчваў прыла́шчвалі
ж. прыла́шчвала
н. прыла́шчвала
Загадны лад
2-я ас. прыла́шчвай прыла́шчвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час прыла́шчваючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прыла́шчваць несов. ласка́я, привлека́ть; прима́нивать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыла́шчваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да прылашчыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыла́шчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., каго (што).

Праявіць ласку, добрыя адносіны да каго-н.

П. дзіця.

|| незак. прыла́шчваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыла́шчваць, прыла́шчыць

1. liebkósen неаддз. vt; mit Zärtlichkeiten überschǘtten (асыпаць ласкамі);

2. перан. (слых і г. д.) ergötzen vt, erquícken vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

прылабу́ньваць

‘прылашчваць каго-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. прылабу́ньваю прылабу́ньваем
2-я ас. прылабу́ньваеш прылабу́ньваеце
3-я ас. прылабу́ньвае прылабу́ньваюць
Прошлы час
м. прылабу́ньваў прылабу́ньвалі
ж. прылабу́ньвала
н. прылабу́ньвала
Загадны лад
2-я ас. прылабу́ньвай прылабу́ньвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час прылабу́ньваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

obłaskawiać

незак.

1. прылашчваць;

2. прыручаць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ánmaßen

(sich) (D) прыпі́сваць сабе́ (што-н.); прыла́шчваць сабе́ (што-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

оха́живать несов.

1. (проявлять заботу о ком-, чём-л.) разг. клапаці́цца, дбаць; (ухаживать за кем-, чем-л.) заляца́цца (да каго);

2. (льстя, угождать) разг. дагаджа́ць, паддо́брывацца;

3. (приручать) разг. прыруча́ць; утаймо́ўваць; прыла́шчваць;

4. (бить, сечь) прост. пе́рыць, лупцава́ць, лупі́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ла́шчыць 1 ’песціць’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах.), ’прылашчваць, рабіць ласкавым, пяшчотным’ (Нас., Касп.), ’гладзіць жывёлу, забаўляцца з ёю’ (КЭС, лаг.), лашчыцца ’выяўляць ласку да каго-небудзь’, ’паддобрывацца, падлізвацца’ (ТСБМ, Янк. 1, Гарэц., Нас., Бяльк., Касп., Шат., Яруш., КЭС, лаг.) ’мілавацца, галубіцца’ (Сл. паўн.-зах.), ла́шчыньня ’пялегаванне’ (Юрч. Вытв.). Укр. лащити, лащитися і ластитися, рус. беламор. лащить ’улашчваць’, смал. ’лашчыць’, валаг., беламор., пск., цвяр., смал. лащиться ’лашчыцца’, польск. łaszczyć się ’гнацца за чым-небудзь’, ’квапіцца’, ’лашчыцца’. Паўн.-слав. laščiti/laščiti sę ’лашчыцца’, ’ласавацца’. Утворана ад laska > ласка (гл.).

Ла́шчыць 2, ла́шчыты ’прапітваць аснову шліхтой (Уладз.), ла́шчэння, лашчэ́нне ’насычэнне пражы растворам клейкай вадкасці, каб ніткі былі мацнейшыя і больш гладкія пры тканні’ (Уладз., Сцяшк., Інстр. 2). Запазычана з рус. лощить ’выгладжваць’. Зах.-палес. ла́шчыти мае націск на ла‑, відаць, пад уплывам ла́шчыць 1 (рабіць паверхню гладкай, «ласкавай»).

Лашчы́ць ’вашчыць’ (паст., ганц., Сл. паўн.-зах.). З вашчыць < воск (гл.) пад уплывам лексемы ла́шчыць 2, рус. лощить.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)