прыва́т-дацэ́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

У вышэйшых навучальных установах да рэвалюцыі: пазаштатны выкладчык, роўны па званні дацэнту, а таксама асоба, якая мела гэта званне.

|| прым. прыва́т-дацэ́нцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыва́т-дацэ́нцкі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. прыва́т-дацэ́нцкі прыва́т-дацэ́нцкая прыва́т-дацэ́нцкае прыва́т-дацэ́нцкія
Р. прыва́т-дацэ́нцкага прыва́т-дацэ́нцкай
прыва́т-дацэ́нцкае		 прыва́т-дацэ́нцкага прыва́т-дацэ́нцкіх
Д. прыва́т-дацэ́нцкаму прыва́т-дацэ́нцкай прыва́т-дацэ́нцкаму прыва́т-дацэ́нцкім
В. прыва́т-дацэ́нцкі (неадуш.)
прыва́т-дацэ́нцкага (адуш.)		 прыва́т-дацэ́нцкую прыва́т-дацэ́нцкае прыва́т-дацэ́нцкія (неадуш.)
прыва́т-дацэ́нцкіх (адуш.)
Т. прыва́т-дацэ́нцкім прыва́т-дацэ́нцкай
прыва́т-дацэ́нцкаю		 прыва́т-дацэ́нцкім прыва́т-дацэ́нцкімі
М. прыва́т-дацэ́нцкім прыва́т-дацэ́нцкай прыва́т-дацэ́нцкім прыва́т-дацэ́нцкіх

Крыніцы: piskunou2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прыва́т-дацэ́нт

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. прыва́т-дацэ́нт прыва́т-дацэ́нты
Р. прыва́т-дацэ́нта прыва́т-дацэ́нтаў
Д. прыва́т-дацэ́нту прыва́т-дацэ́нтам
В. прыва́т-дацэ́нта прыва́т-дацэ́нтаў
Т. прыва́т-дацэ́нтам прыва́т-дацэ́нтамі
М. прыва́т-дацэ́нце прыва́т-дацэ́нтах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прыва́т-дацэ́нт м., уст. прива́т-доце́нт

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыват-дацэнт

т. 13, с. 57

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

прыва́т-дацэ́нт, ‑а, М ‑нце, м.

У дарэвалюцыйнай Расіі і краінах Заходняй Еўропы — вучонае званне пазаштатнага выкладчыка вышэйшай школы. // Асоба, якая мае такое званне.

[Ад лац. privatim docens — які вучыць, навучае прыватна.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыва́т-дацэ́нт

(ням. Privatdozent, ад лац. privatim docens = які навучае прыватна)

вучонае званне пазаштатнага выкладчыка вышэйшай школы ў Расійскай імперыі і некаторых іншых краінах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

прива́т-доце́нт уст. прыва́т-дацэ́нт, -та м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

БЛАЖЭ́ЎСКІ Рамуальд Восіпавіч

(26.5.1839 — 1907),

матэматык. Д-р матэм. н. (1867). Скончыў Гродзенскую гімназію (1855), Маскоўскі ун-т, прайшоў навук. стажыроўку ў Парыжы. Прыват-дацэнт Маскоўскага ун-та (з 1869), выкладаў матэм. фізіку, распрацаваў і вёў спецкурс па геам. оптыцы. У 1872—73 выкладаў матэматыку ў гімназіях Варшаўскай навуч. акругі, у 1874—87 — у навуч. установах г. Уфа. З 1888 прыват-дацэнт Казанскага ун-та.

Тв.:

Об эллиптических интегралах 3-го вида. М., 1864;

О современном состоянии высшей оптики. Варшава, 1873.

В.А.Гапоненка.

т. 3, с. 184

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БАХРУ́ШЫН Сяргей Уладзіміравіч

(8.10.1882, Масква — 8.3.1950),

расійскі гісторык. Чл.-кар. АН СССР (1939). Скончыў Маскоўскі ун-т (1904), прыват-дацэнт (з 1909), праф. (з 1927) гэтага ун-та. Вучань В.В.Ключэўскага. Супрацоўнік (з 1937), заг. сектара ў Ін-це гісторыі АН СССР (1940—50). Працы па гісторыі Расіі (пераважна 16—17 ст.), рус. каланізацыі і гіст. геаграфіі Сібіры, крыніцазнаўстве, гістарыяграфіі і інш.

Тв.:

Научные труды. Т. 1—4. М., 1952—59.

т. 2, с. 358

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)