про́падом разг. про́падам / пропади́ ты про́падом! згінь-прападзі́!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

про́падам: прападзі́ ты п. бран. пропади́ ты про́падом

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

*Про́пад, про́падам у выразе прападзі ты пропадам! (ТСБМ). Параўн. рус. пропади ты про́падом, укр. про́па́д, про́падом ’тс’, польск. przepad ’страта залогу, закладу’, чэш. propad ’люк; правал’, серб.-харв. propȁd, славен. propàd ’заняпад, упадак’. Аддзеяслоўны дэрыват ад *propadǫ, *propasti. Гл. прапасці. Параўн. пропадзь, пропасць (гл.). Відаць, у спецыяльных значэннях незалежныя ўтварэнні ў розных славянскіх мовах (гл. Фасмер, 3, 376; ЕСУМ, 4, 599; Банькоўскі, 2, 883); Сной₂, 584 (рэканструюе *propadъ ’падзенне, ухіл’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

спра́хнуць сов. истле́ть, прогни́ть, преврати́ться в труху́;

каб ты спрах — чтоб ты пропа́л, будь ты нела́ден;

каб яно́ ~хла! — пропади́ оно́ про́падом!

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гар (род. га́ру) м., в разн. знач. гарь ж.;

па́хне га́рам — па́хнет га́рью;

лясны́я га́ры — лесны́е га́ри;

гары́ яно́ га́рам! — пропади́ оно́ про́падом!

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пропа́сть сов. прапа́сці, мног. папрапада́ць; (исчезнуть — ещё) зні́кнуць; (утратиться — ещё) адпа́сці; (погибнуть — ещё) згі́нуць, загі́нуць;

пропа́ли докуме́нты прапа́лі (зні́клі) дакуме́нты;

зре́ние пропа́ло зрок прапа́ў;

охо́та пропа́ла ахво́та адпа́ла;

цветы́ пропа́ли от моро́за кве́ткі прапа́лі (згі́нулі) ад маро́зу;

мно́го вре́мени у меня́ пропа́ло да́ром шмат ча́су ў мяне́ прапа́ла дарма́;

пропа́сть бе́з вести прапа́сці (згі́нуць) без ве́сткі;

пиши́ пропа́ло! пішы́ прапа́ла!;

или пан, или пропа́л погов. ці (або́) пан, ці (або́) прапа́ў;

пропади́ про́падом! згінь-прападзі́!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гарэ́ць несов.

1. в разн. знач. горе́ть;

дро́вы гара́ць — дрова́ горя́т;

печ гары́ць — пе́чка гори́т;

ля́мпа гары́ць — ла́мпа гори́т;

мо́крае се́на гары́ць у стага́х — мо́крое се́но гори́т в стога́х;

галава́ гары́ць — голова́ гори́т;

шчо́кі гара́ць ад маро́зу — щёки горя́т от моро́за;

вы́чышчаны самава́р гарэ́ў на со́нцы — вы́чищенный самова́р горе́л на со́лнце;

во́пратка на ім так і гары́ць — оде́жда на нём так и гори́т;

2. разг. (о погорельцах) погора́ть;

яны́ гарэ́лі не́калькі разо́ў — они́ погора́ли не́сколько раз;

не гары́ць — не гори́т;

во́чы гара́ць — глаза́ горя́т;

ску́ра гары́ць — (на кім) упра́вы нет (на кого);

душа́ гары́ць — душа́ гори́т;

г. жада́ннем — горе́ть жела́нием;

рабо́та гары́ць у рука́х — рабо́та гори́т в рука́х;

зямля́ гары́ць пад нага́мі — земля́ гори́т под нога́ми;

як мо́крае гары́ць — как мо́крое гори́т; из рук ва́лится;

гары́ яно́ га́рам! — пропади́ оно́ про́падом!;

во́ка гары́ць — (на што) глаза́ горя́т (на что);

на зло́дзеі ша́пка гары́цьпогов. на во́ре ша́пка гори́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прапа́сці сов.

1. (без пользы) пропа́сть;

зада́так мой ~па́ў — зада́ток мой пропа́л;

час ~па́ў дарэ́мна — вре́мя прошло́ да́ром;

2. (затеряться) пропа́сть, исче́знуть; запропасти́ться;

дакуме́нты ~па́лі — докуме́нты пропа́ли (исче́зли, запропасти́лись);

куды́ ты ~па́ў? — куда́ ты пропа́л (исче́з, запропасти́лся)?;

3. (утратиться) пропа́сть;

го́лас ~па́ў — го́лос пропа́л;

апеты́т ~па́ў — аппети́т пропа́л;

4. (перестать быть видимым, слышимым) пропа́сть, исче́знуть;

по́стаць яго́ ~па́ла ў цемнаце́ — фигу́ра его́ пропа́ла (исче́зла) в темноте́;

5. поги́бнуть, пропа́сть;

кве́ткі ад маро́зу ~па́лі — цветы́ от моро́за поги́бли (пропа́ли);

з ім не ~падзе́ш — с ним не пропадёшь;

6. (о скоте) пасть, подо́хнуть, издо́хнуть; околе́ть;

~падзі́ ты про́падам! — пропади́ ты про́падом;

каб ты ~па́ў! — чтоб ты пропа́л!;

пішы́ ~па́ла! — пиши́ пропа́ло!;

(і) след ~па́ў — (и) след пропа́л;

каб не твой ро́зум ды не на́ша хі́трасць, ~па́лі б усе́ на све́цепогов. е́сли бы не твой ум да не на́ша хи́трость, пропа́ли бы все на све́те;

ці пан, ці ~па́ўпогов. ли́бо пан, ли́бо пропа́л

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)