прасту́джваць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. прасту́джваю прасту́джваем
2-я ас. прасту́джваеш прасту́джваеце
3-я ас. прасту́джвае прасту́джваюць
Прошлы час
м. прасту́джваў прасту́джвалі
ж. прасту́джвала
н. прасту́джвала
Загадны лад
2-я ас. прасту́джвай прасту́джвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час прасту́джваючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прасту́джваць несов. просту́живать, простужа́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прасту́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да прастудзіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прастудзі́ць, -уджу́, -у́дзіш, -у́дзіць; -у́джаны; зак., каго-што.

Прастудай выклікаць хваробу, захворванне.

П. дзяцей.

П. вуха.

|| незак. прасту́джваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прасту́джвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да прастудзіцца.

2. Зал. да прастуджваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

przeziębiać

незак. прастуджваць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zaziębiać

незак. прастуджваць, застуджваць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

простужа́ть несов.

1. (подвергать простуде) прасту́джваць;

2. (давать остыть чему-л.) прост. асту́джваць; см. простуди́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

erkälten

1.

vt прасту́джваць

sich (D) den Hals ~ — прастудзі́ць го́рла

2.

∼, sich прасту́джвацца; застудзі́цца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Знібе́ць ’аднастайна, тупа балець’ (Юрч. Сін., Мат. Гом.), знібіла ’ныцік, плакса’ (Юрч. Вытв.), — у Юрчанкі без націску. Рус. знобить ’адчуваць холад’, смал. знобе́ть ’пакутаваць’, смал., паўд.-сіб., алан., ярасл., паўн. зноби́ть ’пакутаваць’, укр. зноби́ти ’прастуджваць’, польск. дыял. znobić ’халадзіць’, чэш. znobiti ’астуджаны, адчуваць холад’, славац. znobiť ’марозіць, халадзіць’. Ст.-рус. знобити ’марозіць, халадзіць’ (XII∼XVII стст.). Параўн. балг. дыял. зно̀ба ’хваравіты стан’. У бел. захавалася форма з дзеяслоўным вакалізмам у адрозненне ад адназоўнікавай формы тыпу рус. знобить, якая прадстаўлена ў зазноба (гл.). Бел. і рус. дыял. значэнне ’балець’ магчыма разглядаць як пашырэнне значэння ’адчуваць холад’, якое можа лічыцца першасным. Znobiti ’марозіць’ звязваюць з zęb (гл. зяб 1). Міклашыч, 401; Фасмер, 2, 101, БЕР, 1, 650; тут магла быць метатэза *zenb‑ > *zneb‑ (?) У супастаўленне ўключаюць зіма (гл.). Праабражэнскі, 254, Махэк₂, 707–708. Выдзяляюць прасл. корань *zьn‑, да якога далучаецца суфікс ‑ob‑a (але як тады быць з бел. формай?). Шанскі, 2, З, 102; Скок, 3, 659. Параўноўваюць з і.-е. *gʼen‑ ’нарадзіць, нарадзіцца’. Трубачоў, ВЯ, 1957, 2, 90; Трубачоў, Ист. терм., 153–154. Не выключана энатыясемічная сувязь з znojь (гл. зноіць); гл. зазноба. Адзінцоў, Этимология, 1974, 117–120. Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)