пакаціць дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Прымусіць каціцца.
  • П. бервяно.

  1. Хутка паехаць, адправіцца куды-н. (размоўнае).

    • Машына пакаціла ў бок горада.
    • Яны пакацілі на поўдзень.

  2. Паваліць, прымусіць упасці (размоўнае).

    • Ён пакаціў мяне на зямлю.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

southbound [ˈsaʊθbaʊnd] adj. які́ ідзе́ на по́ўдзень;

a southbound train цягні́к паўднёвага напра́мку

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

południe

południ|e

н.

1. паўдня, поўдзень;

przed ~em — да абеду (поўдня);

po ~u — па абедзе; у другой палове дня;

w ~e — апоўдні;

2. поўдзень;

na ~e od ... — на поўдзень ад ...

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

махнуць дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. гл. махаць.

  2. Кінуцца куды-н. (размоўнае).

    • М. цераз пют.

  3. Адправіцца, паехаць куды-н. (размоўнае).

    • М. на поўдзень.

Махнуць рукой на каго-што (размоўнае) — перастаць звяртаць увагу на каго-, што-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

полудзень назоўнік | мужчынскі род

  1. Тое, што і абед (у 2 знач.).

    • Узяць торбачку з полуднем.

  2. Сярэдзіна дня, поўдзень.

    • Ужо мінула за п.

  3. Лёгкая яда паміж абедам і вячэрай, падвячорак.

    • П. —у пяць гадзін.

|| прыметнік: полудзенны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

◎Паўдзённік ’дэкаратыўная расліна іпамея пурпуровая,. Ipomoea purpurea (L.) Roth.’ (Янк. 2), ’насякомае, якое ў гарачы поўдзень гудзе ў вышыні, як пчала’ (Янк. 3.), паўдзё‑ нышак ’пярэсна еўрапейская, Trollius europeas L.’ (паўн.-усх., Кіс.). Да паўдзён ’поўдзень’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

по́лдень м. паўдня́, -ня́ ср., по́ўдзень, -дня́ м.;

и́стинный по́лдень астр. сапра́ўдны по́ўдзень;

сре́дний по́лдень астр. сярэ́дні по́ўдзень;

в по́лдень апаўдні́, апо́ўдні;

к полу́дню пад паўдня́;

о́коло полу́дня каля паўдня́, блі́зка паўдня́;

по́сле полу́дня пасля́ паўдня́, папаўдні́;

вре́мя до полу́дня час да паўдня́, пе́рад паўднём;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

прособира́ться разг. празбіра́цца;

прособира́лись весь ме́сяц на юг празбіра́ліся ўвесь ме́сяц на по́ўдзень.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Палу́дзень ’абед’ (Нас., Карп., Гарэц., Др.-Падб., Яруш., Сл. ПЗБ), полу́дэнь ’тс’ (Клім., Бяссон., Сл. Брэс.), по́лудзень, по́лдзень ’час дня пасля абеду; поўдзень’ (ТС), палу́днаваць ’абедаць’ (Бяльк.). Гл. поўдзень. Падрабязна аб семантыцы і лінгвагеаграфіі гл. Вештарт, Лекс. Палесся, 89 і наст.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Míttagsstunde

f -

1) по́ўдзень

2) абе́дзенны час

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)