По́жар

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. По́жар
Р. По́жара
Д. По́жару
В. По́жар
Т. По́жарам
М. По́жары

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

пожа́р пажа́р, -ру м.;

(бежа́ть) как на пожа́ре́гчы) як на пажа́р;

не на пожа́р не на пажа́р.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Пажа́р ’агонь, які ахоплівае і знішчае ўсё, што можа гарэць, а таксама сам працэс гарэння’. Рус., укр. пожа́р, царк.-слав. пожаръ, польск. pożar, н.-луж. póžar, чэш. požár, серб.-харв. по̏жа̑р, славен. pożȃr, балг. пожа́р. Праслав. požarъ. Ад po‑ і žarъ (гл. жар) (Фасмер, 3, 302; Махэк, 722).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пажа́р, -ру м. пожа́р; (о лесном или степном пожаре — ещё) пал;

е́гчы) як на пажа́р — (бежа́ть) как на пожа́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

предотвраща́ть несов. прадухіля́ць, адхіля́ць; (предупреждать) папярэ́джваць;

предотвраща́ть опа́сность адхіля́ць небяспе́ку;

предотвраща́ть пожа́р папярэ́джваць пажа́р;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

затушы́ць сов., прям., перен. потуши́ть, затуши́ть, погаси́ть, загаси́ть; (свечу, лампу — ещё) заду́ть;

з. пажа́р — затуши́ть пожа́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

утушы́ць I сов. (огонь) потуши́ть, погаси́ть;

у. пажа́р — потуши́ть (погаси́ть) пожа́р

утушы́ць II сов., кул. утуши́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Factu scintillae fit saepe perustio villae

Часта маленькая іскрынка дашчэнту спальвае дом.

Часто маленькая искорка дотла сжигает дом.

бел. 3 малой іскры бывае вялікі пажар. Малым пачалося, а вялікім кончылася.

рус. Малая искра города поджигает. От малой искры большой пожар бывает. От искры Москва загорелась. От копеечной свечки Москва сгорела. Мала искра, да великий пламень. От искры сыр-бор загорелся.

фр. Petite étincelle engendre grand feu (Маленькая искра порождает большой пожар).

англ. A little spark kindles a great fire (Из маленькой искры разгорается большой огонь).

нем. Aus einem Funken wird oft ein großes Feuer (Из одной искры разгорается большой огонь). Kleine Löchlein machen Schiff voll Wasser (В корабль и через мелкие пробоины полно воды натечёт).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

палI м., обл.

1. (пожар) пажа́р, -ру м.;

2. (выжигание) выпа́льванне, -ння ср.;

3. (выжженное место) выжа́ра, -ры ж., выжа́рына, -ны ж.; (под пахоту) ля́да, -да ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́каціць сов.

1. в разн. знач. вы́катить;

в. бо́чку — вы́катить бо́чку;

в. калёсы на двор — вы́катить теле́гу на двор;

2. перен., разг. уничто́жить;

пажа́р ~ціў палаві́ну вёскіпожа́р уничто́жил полови́ну дере́вни

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)