пла́вание в разн. знач. пла́ванне, -ння ср.;
шко́ла пла́вания шко́ла пла́вання;
пла́вание сажёнками пла́ванне на сажо́нках;
пла́вание бра́ссом пла́ванне бра́сам;
пла́вание кро́лем пла́ванне кро́лем;
кабота́жное пла́вание кабата́жнае пла́ванне;
да́льнее пла́вание далёкае пла́ванне;
кругосве́тное пла́вание кругасве́тнае пла́ванне;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пла́ванне ср., в разн. знач. пла́вание;
шко́ла пла́вання — шко́ла пла́вания;
кабата́жнае пла́ванне — кабота́жное пла́вание;
кругасве́тнае пла́ванне — кругосве́тное пла́вание;
◊ вялі́каму караблю́ вялі́кае п. — погов. большо́му кораблю́ большо́е пла́вание
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Плын ’скокі’ (гом., Мар. Ром.) у песні: Вуценятка плыгне, сетачкі парве, са мною ў плын пойдзе… (тамсама). Відаць, да плыгаць (гл.). Першапачаткова было б Тплыгн, як стогн. Аднак параўн. смал. альта ’плынь ракі’, ’плавание’, бел. плынь ’цячэнне’, як і польск. ріуп ’вадкасць’, ’газ’ — даплыць (гл.), полымя, płynąć, з формы цяп. часу якога паходзіць -л < прасл. *plynǫti ’перамяшчацца па паверхні вады’, сюды ж польск. płynąć ’уцякаць, бегчы’, рус. дыял. плыпуть ’хутка пабегчы’, што сведчыць, магчыма, пра старую сувязь плыгаць і плыць (гл.). Параўн. наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Felicitatem ingentem animus ingens decet
Вялікаму духам пасуе вялікае шчасце.
Великому духом подобает большое счастье.
бел. Вялікі карабель плавае ў глыбокіх водах.
рус. Большому кораблю большое плавание. На великое дело ‒ великое слово.
фр. A grand cheval grand gué (Большому коню большая переправа).
англ. A great ship asks deep waters (Большому кораблю нужна глубокая вода).
нем. Ein großes Schiff braucht großes Fahrwasser (Большому кораблю нужен большой фарватер).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
карабе́ль, -бля́ м. кора́бль;
вае́нны к. — вое́нный кора́бль;
акія́нскі к. — океа́нский кора́бль;
○ касмі́чны к. — косми́ческий кора́бль;
ліне́йны к. — лине́йный кора́бль;
◊ спалі́ць свае́ ~блі́ — сжечь свои́ корабли́;
вялі́каму ~блю́ вялі́кае пла́ванне — погов. большо́му кораблю́ большо́е пла́вание
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
БЕЛІНСГА́ЎЗЕН Фадзей Фадзеевіч
(20.9.1778, в-аў Саарэмаа, Эстонія — 25.1.1852),
рускі мараплавец. Адмірал. У 1803—06 удзельнічаў у 1-м рускім кругасветным плаванні пад камандай І.Ф.Крузенштэрна. У 1819—21 узначальваў кругасветную экспедыцыю ў Антарктыку на шлюпах «Усход» (камандзір Белінсгаўзен) і «Мірны» (камандзір М.П.Лазараў). У 1819 адкрыта некалькі а-воў на Пд Атлантычнага ак. 28.1.1820 экспедыцыя адкрыла Антарктыду. У 1821 — адкрыты в-аў Пятра І і бераг Зямля Аляксандра І, шэраг астравоў у трапічнай ч. Ціхага ак. У 1828—29 удзельнічаў у рус.-тур. вайне. Імем Белінсгаўзена названа мора каля берагоў Антарктыды, мыс на Паўд. Сахаліне і в-аў у архіпелагу Туамоту.
Тв.:
Двукратные изыскания в Южном Ледовитом океане и плавание вокруг света в продолжение 1819, 1820, 1821 гг., совершенные на шлюпах «Восток» и «Мирный»... 3 изд. М., 1960.
т. 3, с. 78
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)