пе́рвое сущ., кул. пе́ршае, -шага ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

первое

Том: 24, старонка: 86.

img/24/24-086_0509_Первое.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

пе́ршае сущ., кул. пе́рвое

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

май май, род. ма́я м.;

Пе́рвое ма́я Пе́ршае ма́я.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

май м.

1. (род. ма́я) май;

Пе́ршае ма́яПе́рвое ма́я;

2. (род. ма́ю) обл. зе́лень ж. (для украшения)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абыхо́дак, -дку м., в разн. знач. обихо́д;

пусці́ць у а. — пусти́ть в оборо́т;

на пе́ршы а. — на пе́рвое вре́мя (на пе́рвый слу́чай)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

АНАКРЭО́НТ, Анакрэон (Anakreōn),

старажытнагрэчаскі паэт-лірык сярэдзіны 6 ст. да н.э. Паходзіў з г. Тэас (М.Азія). Жыў на в-ве Самасе, потым у Афінах. Ствараў гімны, элегіі, эпіграмы, бяседныя песні. Вершы пісаў на іанійскім дыялекце стараж.-грэч. мовы. Паэзія Анакрэонта вызначаецца жыццярадаснасцю, прыгажосцю формы і дасціпнасцю; асн. матывы — бестурботная весялосць, віно, каханне. Вершы на гэтыя тэмы пазней атрымалі назву анакрэантычных (гл. Анакрэантычная паэзія). Да творчасці Анакрэонта часта звяртаўся М.Багдановіч.

Тв.:

Рус. пер.Первое полное собр. соч. в переводах русских писателей / Сост. А.Тамбовский. Спб., [1896];

у кн. Античная лирика. М., 1968. С. 71—79.

Анакрэонт.

т. 1, с. 332

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

подоба́ть несов. быць да тва́ру; быць ва́ртым; нале́жаць; падыхо́дзіць; пасава́ць;

так поступа́ть не подоба́ет так рабі́ць не ва́рта (не да тва́ру);

ему́ подоба́ет заня́ть пе́рвое ме́сто яму́ нале́жыць заня́ць пе́ршае ме́сца;

как подоба́ет як нале́жыць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ВАХАБІ́ТЫ,

паслядоўнікі вахабізму — рэліг.-паліт. руху ў суніцкім ісламе, што сфарміраваўся як апазіцыя ва ўмовах тур. панавання ў Недждзе (Цэнтр. Аравія) у сярэдзіне 18 ст. Заснавальнік руху — Мухамед ібн Абд аль-Вахаб (1703—87; назва вахабіты ад яго імя), які заклікаў вярнуцца да чысціні ранняга ісламу і аскетызму племяннога жыцця. Вахабіты асуджалі раскошу і бяздзейнасць уладароў султанскай Турцыі, выступалі супраць пышных культаў святых, музыкі, ужывання віна, кавы, тытуню і інш. Карысталіся падтрымкай бедуінаў. Пасля смерці аль-Вахаба рух узначаліў Махамед Сауд, які распачаў актыўную заваёўніцкую дзейнасць. Яго прыхільнікі — саудзіды падпарадкавалі сабе большую ч. Аравіі са святымі ісламскімі гарадамі Медынай (1804) і Меккай (1806). Супраць Саудзідаў выступіў егіпецкі правіцель Мухамед Алі. Саудзіды змагаліся са сваімі праціўнікамі на працягу ўсяго 19 ст. У 1902 адноўлены вахабіцкі эмірат са сталіцай у Эр-Рыядзе. З 1932 дзяржава Саудзідаў наз. каралеўства Саудаўская Аравія, дзе вахабізм — афіц. ідэалогія.

Літ.:

Васильев А.М. Пуритане ислама? Ваххабизм и первое государство саудидов в Аравии (1744/45—1818). М., 1967.

т. 4, с. 46

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

спача́тку нареч.

1. снача́ла, пре́жде, сперва́, ра́ньше;

с. паду́май, а по́тым гавары́ — снача́ла (пре́жде, сперва́) поду́май, а пото́м говори́;

2. (в первое время) снача́ла, внача́ле;

с. сумава́ў, а по́тым прывы́к — внача́ле скуча́л, а пото́м привы́к;

3. снача́ла;

пачнём с. — начнём снача́ла

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)