перадо́к

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. перадо́к перадкі́
Р. перадка́ перадко́ў
Д. перадку́ перадка́м
В. перадо́к перадкі́
Т. перадко́м перадка́мі
М. перадку́ перадка́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

перадо́к, -дка́, мн. -дкі, -дко́ў м.

1. Пярэдняя частка калёс, саней і пад.

2. Двухколка для снарадаў і перавозкі гармат.

Адчапіць гармату ад перадка.

|| прым. перадко́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перадо́к, -дка́ м., в разн. знач. передо́к

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перадо́к, ‑дка, м.

1. Тое, што і перад ​1 (у 1 знач.).

2. Пярэдняя палавіна калёс, саней і пад. [Стараста] стаяў на каленях у перадку рысоркі і дзвюма лейчынамі люта сцябаў і без таго ўзмыленых коней. М. Ткачоў. Стукаюць камякі снегу аб перадок, вішчаць і спяваюць палазы. Хомчанка. // Пярэдняя развадная частка калёс, машын і пад. Каваль.. з ранку да вечара рамантаваў са сваімі памочнікамі плугі, бароны, перацягваў колы, акоўваў перадкі. Курто. Перад.. [Святланаю] ляжаў коламі ўверх перадок газіка. Кулакоўскі.

3. Двухколка са снараднай скрыняй, прызначаная для перавозкі гармат. «Саракапятчыкі» — маладыя загарэлыя хлопцы з голенымі галовамі — адчапілі сваю гармату ад перадка і пакацілі. Карпюк.

4. звычайна мн. (перадкі́, ‑оў). Тое, што і перад (у 3 знач.). Бот з хромавымі перадкамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перадо́к м

1. Vórderteil m -(e)s, -e; тэх Vórdergestell n -s, -e;

2. вайск Vórderwagen m -s, -, Prótze f -, -n;

узяць (гарма́ту) на перадо́к (das Geschütz) áufprotzen vt;

зняць (гарма́ту) з перадка́ (das Geschütz) ábprotzen vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

передо́к в разн. знач. перадо́к, -дка́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пе́рад¹, -у, М -дзе, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Пярэдняя частка чаго-н.

П. сукенкі.

2. Тое, што і перадок (у 1 знач.).

3. звычайна мн. Частка абутку, што ахоплівае верх ступні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

upper​1 [ˈʌpə] n.

1. перадо́к чараві́ка

2. infml стымуля́нт; узбуджа́льны нарко́тык

♦

be on one’s uppers BrE, infml заста́цца без капе́йчыны

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Ву́злаўя ’перадок у возе’ (дзярж., Нар. сл.). Гл. вузгалаўе.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вішча́ць, ‑шчу, ‑шчыш, ‑шчыць; незак.

Віскліва крычаць. Свіння цягнула па зямлі азадак і вішчала на ўсю вёску. Лупсякоў. // Утвараць віск. Стукаюць камякі снегу аб перадок, вішчаць і спяваюць палазы. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)