па-над, прыназ. з Т.
Ужыв. пры ўказанні на каго-, што-н., над якімі ў пэўным кірунку адбываецца рух, дзеянне або зверху над якімі што-н. адбываецца.
Песні плылі па-над гаем.
Гучыць голас міру па-над светам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
па-над предлог с твор. вдоль над, над, по-над;
шуме́ў па-над Нёманам бор — шуме́л по-над Нёманом бор;
ме́сяц плыве́ па-над ле́сам — ме́сяц плывёт над ле́сом
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
па-над, прыназ. з Т.
Спалучэнне з прыназоўнікам «па-над» выражае прасторавыя адносіны: ужываецца пры ўказанні на каго‑, што‑н., над якімі ў пэўным кірунку адбываецца рух, дзеянне. Песні плывуць па-над гаем. □ Праплыве гук баязліва Па-над лугам, па-над нівай У знямелы свет, Ды зноў ціха-ціха стане. Колас. // Пры ўказанні на каго‑, што‑н., зверху над якімі што‑н. адбываецца. Гучыць голас міру па-над светам. □ Лісце пажоўклае, шэрае Ціха шасціць пад нагамі, Толькі дубы па-над Свіцяззю Меднымі звоняць лістамі. Броўка. А яна [зямля] дымілася абапал Першым парам, Першай цеплынёй Ад дажджу, што толькі што пракапаў Па-над красавіцкаю зямлёй. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
по-над предлог с твор. па-над (чым).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
папячы́цельства, -а, н.
1. Меры па апецы над кім-н.
Устанавіць п. над сіратой.
2. У дарэвалюцыйны час: установа для апекі над кім-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
над, па-над
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
над (надо) предлог с твор.
1. над (кім, чым); нада (употребляется в сочетании: «нада мной»);
ла́мпа виси́т над столо́м ля́мпа вісі́ць над стало́м;
доро́га прохо́дит над мо́рем даро́га прахо́дзіць над мо́рам;
над на́ми над на́мі;
сиде́ть над кни́гой сядзе́ць над кні́гай;
рабо́тать над собо́й працава́ць над сабо́й;
нача́льник над все́ми отде́лами нача́льнік над усі́мі аддзе́ламі; кроме того, в значении «вдоль над чем-л.» употребляется иногда па-над (чым);
над го́родом пролете́ли самолёты над (па-над) го́радам праляце́лі самалёты;
2. (после слов со значением «смеяться», «глумиться», «издеваться» и т. п.) з (каго, чаго);
насмеха́ться над дру́гом насміха́цца з ся́бра;
издева́ться над кем здзе́кавацца з каго́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
з-па-над предлог с род. (при обозначении места, расположенного вдоль чего-л.) с;
з-па-над Нёмана дано́сіліся галасы́ — с Нёмана доноси́лись голоса́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
шэ́фства, -а, н.
Грамадская дзейнасць па аказанні культурнай, вытворчай і іншай дапамогі.
Браць ш. над кім-н.
|| прым. шэ́фскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)