пацёкі
1. Намывы пяску пасля ліўневага дажджу (Мсцісл. «Маладосць», 1968, №12, 44).
2. Тоненькія ручайкі на крынічным месцы; мокрае месца (Слаўг.). Тое ж поцяк, поцякі, поцягі, паця́гвіны (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
пацё́к
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пацё́к |
пацё́кі |
| Р. |
пацё́ку |
пацё́каў |
| Д. |
пацё́ку |
пацё́кам |
| В. |
пацё́к |
пацё́кі |
| Т. |
пацё́кам |
пацё́камі |
| М. |
пацё́ку |
пацё́ках |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
чырванава́ты, ‑ая, ‑ае.
З чырвоным адценнем, па колеру блізкі да чырвонага. Янтарна паблісквалі на чырванаватым ствале пацёкі смалы. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рэ́ўгішы ’пацёкі’ (свісл., Сл. ПЗБ). Гл. рага.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раґа́лы ’пацехі поту; пацёкі на запацелых вокнах’ (віл., Сл. ПЗБ). Гл. рага.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разво́ды ’узоры, часцей у палосы’, ’пацёкі’ (ТСБМ; Др.-Падб.). Ад вада́, параўн. разводдзе (гл.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пацёк, пацёкі, поцёк ’рагі, струменьчыкі, ручаі’, ’зацёкі’, ’кровападцёкі’ (Нас., Грыг., Юрч., Сл. ПЗБ, Ян., ТС; в.-дзв., Шатал.), пацёкі, поцяк(і), поцягі, паця́гвіны ’мокрае месца, тонкія ручайкі на крынічным месцы’ (слаўг., Яшк.). Да па‑ (< прасл. po‑) і цячы́ (гл.). У лексемах з ‑г‑ (замест ‑к‑) уплыў народнай этымалогіі — ад’ідэацыя з цягну́цца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рака́за (rakáza) ’струменьчык вады з дробных капах на шыбе’, ’пацёкі на твары ад слёз’ (Варл.). Варыянт лексемы рага́за (гл.) з аглушэннем г (відаць, выбухнога). Параўн. рагі ’тс’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рага́зы ’пацёкі поту ці слёз’ (Сцяшк. Сл.). Утворана ад ра́га (гл.) пад уплывам рагаза́ 1 (гл.). Форма мн. л. з’явілася ў выніку суаднясення слова з іншай назвай рэаліі — ра́гі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сура́гі ’рагі (пацёкі на вокнах)’ (ст.-дар., Сл. ПЗБ), суру́гі ’тс’ (слуц., Сл. ПЗБ), суро́гі ’рагі поту’ (люб., Жыв. НС), сурагі́ ’сляды поту, слёз на твары’ (ЛА, 3). З літ. srúogos ’тс’ (Сл. ПЗБ, там жа). Пра іншыя варыянты тлумачэння паходжання слова гл. рага.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)