пацясні́цца, -цясню́ся, -цясні́шся, -цясні́цца; -цясні́мся, -цесніце́ся, -цясня́цца; зак.
1. Тое, што і паціснуцца (у 1 знач.).
Пасажыры пацясніліся, каб пасадзіць дзяцей.
2. Пачаць жыць у цеснаце, пасяліўшы да сябе каго-н.
|| незак. пацясня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пацясні́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пацясню́ся |
пацясні́мся |
| 2-я ас. |
пацясні́шся |
пацесніце́ся |
| 3-я ас. |
пацясні́цца |
пацясня́цца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пацясні́ўся |
пацясні́ліся |
| ж. |
пацясні́лася |
| н. |
пацясні́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
пацясні́ся |
пацясні́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
пацясні́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пацясні́цца сов.
1. потесни́ться;
2. (стать более заселённым) уплотни́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пацясні́цца, ‑цяснюся, ‑цяснішся, ‑цясніцца; ‑цяснімся, ‑цесніцеся; зак.
1. Пасунуцца, паціснуцца, даючы каму‑н. месца. [Сяргей] падышоў да Ярмоленкі, Пятрова і, вітаючыся, сказаў ім, мабыць, нешта смешнае і вясёлае, бо тыя, смеючыся, пацяспіліся, далі яму месца на лаўцы. Сіўцоў. // Вызваліць частку занятай плошчы. Каля дрэ[ў] стаялі нейкія грузавікі і фурманкі. Калі падышлі «трыццацьчацвёркі», вакол іх замітусіліся людзі. — Эй, пяты эшалон! Просім пацясніцца! — крыкнуў задзёрыста, саскочыўшы з машыны, Быстроў. Мележ. // Уступіць каму‑н. частку памяшкання, жылля; пажыць у цеснаце. [Мікіта] думаў, што давядзецца брата пусціць у сваю хату, пацясніцца. Галавач. Калі на будоўлю панаехала многа людзей і не было іх дзе размясціць, жыхары Белазерска пацясніліся, пусцілі на кватэры часовых жыхароў. Дадзіёмаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
потесни́ться пацясні́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сцясні́ць, -ню́, -ні́ш, -ні́ць; -ні́м, сцесніце́, -ня́ць; -нёны; зак.
1. гл. цясніць.
2. каго (што). Прымусіць каго-н. пацясніцца.
С. суседзяў.
|| незак. сцясня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пацясня́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; незак.
1. Незак. да пацясніцца.
2. Зал. да пацясняць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пацясня́цца несов., возвр., страд. уплотня́ться; см. пацясні́цца 2, пацясня́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паці́снуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
1. Пасунуцца, даючы месца каму‑н.; пацясніцца. Хлопцы паціснуліся, далі месца. Я прысеў, але піць не стаў, хоць мяне і прымушалі. Асіпенка. Практыканты паціснуліся, і Шыковіч сеў за шырмай. Шамякін. // Пасунуцца, наблізіцца да каго‑н. або адзін да аднаго. Дзяўчынкі пераглянуліся і паціснуліся боязна адна да аднае. Дуброўскі. // Пажыць у цеснаце, пацясніцца.
2. Пайсці куды‑н., да чаго‑н., ціснучыся, пераадольваючы перашкоды. З чамаданам у руках паціснуўся .. [Лабановіч] на станцыю ў густым патоку людскога тлуму. Колас. Леапольд Гушка пазнаў голас Паўла Няміры і ўбачыў, як ён паціснуўся праз натоўп да эстрады. Чорны.
3. Разм. Пабыць некаторы час у цеснаце. [Дзямід Сыч:] — Мы тут вырашылі клуба ў новым годзе не ставіць.. Паціснемся яшчэ год-два ў хаце-чытальні. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
squash3 [skwɒʃ] v.
1. сціска́ць, выціска́ць; душы́ць, выду́шваць;
squash a lemon прыгатава́ць лімо́нны сок
2. упі́хваць; упі́хвацца; уці́скваць; уціска́цца;
squash smb. into a car уці́снуць каго́-н. у машы́ну
3. абраза́ць (у размове), прымуша́ць маўча́ць;
squash a rebellion душы́ць паўста́нне
squash up [ˌskwɒʃˈʌp] phr. v. пацясні́цца;
You’ll have to squash up to make room for the others. Табе трэба будзе пасунуцца, каб даць месца іншым.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)