пато́плены

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. пато́плены пато́пленая пато́пленае пато́пленыя
Р. пато́пленага пато́пленай
пато́пленае		 пато́пленага пато́пленых
Д. пато́пленаму пато́пленай пато́пленаму пато́пленым
В. пато́плены (неадуш.)
пато́пленага (адуш.)		 пато́пленую пато́пленае пато́пленыя (неадуш.)
пато́пленых (адуш.)
Т. пато́пленым пато́пленай
пато́пленаю		 пато́пленым пато́пленымі
М. пато́пленым пато́пленай пато́пленым пато́пленых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пато́плены

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. пато́плены пато́пленая пато́пленае пато́пленыя
Р. пато́пленага пато́пленай
пато́пленае		 пато́пленага пато́пленых
Д. пато́пленаму пато́пленай пато́пленаму пато́пленым
В. пато́плены (неадуш.)
пато́пленага (адуш.)		 пато́пленую пато́пленае пато́пленыя (неадуш.)
пато́пленых (адуш.)
Т. пато́пленым пато́пленай
пато́пленаю		 пато́пленым пато́пленымі
М. пато́пленым пато́пленай пато́пленым пато́пленых

Кароткая форма: пато́плена.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пато́плены I

1. пото́пленный, уто́пленный;

2. перето́пленный, уто́пленный;

1, 2 см. патапі́ць I

пато́плены II перето́пленный, исто́пленный; перепла́вленный; см. патапі́ць II 1

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пато́плены ​1, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад патапіць ​1.

пато́плены ​2, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад патапіць ​2.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пото́пленный пато́плены, уто́плены;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тапі́ць¹, таплю́, то́піш, то́піць; незак.

1. каго-што. Прымушаць тануць, затапляць.

Т. варожыя караблі.

2. перан., каго-што. Губіць, выдаючы, нагаворваючы на каго-н. (разм.).

3. перан., што. Заглушаць у сабе (думкі, пачуцці і пад.; разм.).

Т. гора ў працы.

|| зак. патапі́ць, -таплю́, -то́піш, -то́піць; пато́плены і утапі́ць, утаплю́, уто́піш, уто́піць; уто́плены.

|| наз. тапле́нне, -я, н. і патапле́нне, -я, н. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зато́н м. гл. затока

2.зато́плены

1. (заліты вадой) überschwémmt, überflútet;

2. (патоплены) versénkt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

То́пленік ’тапелец’ (Нас., Байк. і Некр., Ласт., Сл. ПЗБ, ТС), то́плянік (tòplanik) ’тс’ (Федар. 4), тапе́льнік ’тс’ (Байк. і Некр.), то́пельнік ’тс’ (Сл. ПЗБ), уто́пленік, то́пленік ’тс’ (Некр. і Байк.), сюды ж то́пленік ’затанулае бервяно’ (пух., Сл. ПЗБ), то́пленікі ’патоплены ў вадзе лесаматэрыял’ (ТС), то́пленік, топля́к ’патануўшае бервяно, дрэва’ (лельч., Жыв. сл.), таплі́ннік ’тс’ (барыс., Сл. ПЗБ). Ад дзеепрыметніка (у)топлы ’затанулы’, што да тапіць 1, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

«АЛАБА́МА»,

канфлікт паміж ЗША і Англіяй у час Грамадзянскай вайны ў ЗША 1861—65. Выкліканы ваен. дапамогай Англіі мяцежным рабаўладальніцкім штатам. Англ. крэйсер «Алабама» ў 1862—64 захапіў і знішчыў 68 гандл. і 1 ваен. карабель паўн. штатаў. Сам быў патоплены 14.7.1864. Пасля заканчэння вайны ЗША узнялі пытанне пра адказнасць Англіі за дзеянні «Алабамы» і інш. яе крэйсераў. Арбітражны суд у Жэневе 14.9.1872 вынес рашэнне, паводле якога Англія заплаціла ЗША 15,5 млн. долараў.

т. 1, с. 225

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

А́НГЛА-АРГЕНЦІ́НСКІ КАНФЛІ́КТ 1982, Фалклендская вайна,

ваенныя дзеянні паміж Аргенцінай і Вялікабрытаніяй у крас.—чэрв. 1982 за Фалклендскія (Мальвінскія) а-вы і в-аў Паўд. Георгія. Спасылаючыся на свае гіст. правы, Аргенціна 2—3 крас. высадзіла дэсант на Фалклендскія а-вы і Паўд. Георгію. Англ. гарнізон (каля 100 чал.) і губернатар а-воў былі высланы на радзіму. У адказ брыт. ўрад разарваў адносіны з Аргенцінай і адправіў да Фалклендаў ваен. эскадру (каля 40 баявых караблёў з 10 тыс. марскіх пехацінцаў). Міжнар. намаганні па мірным вырашэнні канфлікту пацярпелі няўдачу. У выніку баявых дзеянняў (канец крас. — май) патоплены аргенцінскі крэйсер «Хенераль Бельграна» і англ. эсмінец «Шэфілд». 21 мая пачаўся штурм Фалклендскіх а-воў. 15 чэрв. аргенцінскія войскі капітулявалі. Аргенціна страціла 1300 чал., Англія — 250 забітымі і 300 параненымі. Вялікабрытанія стварыла на а-вах ваен.-паветр. і ваен.-марскую базы з 7-тысячным гарнізонам. Паражэнне Аргенціны прывяло да звяржэння ўлады ваенных у краіне.

т. 1, с. 345

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)