парасо́н

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. парасо́н парасо́ны
Р. парасо́на парасо́наў
Д. парасо́ну парасо́нам
В. парасо́н парасо́ны
Т. парасо́нам парасо́намі
М. парасо́не парасо́нах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

парасо́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Прыстасаванне для засцярогі ад дажджу або сонца ў выглядзе замацаванага на доўгай ручцы складнога каркаса, абцягнутага тканінай.

2. Стрэшка над чым-н.

3. Суквецце, у якога ўсе кветкі размешчаны ў адной плоскасці.

|| памянш. парасо́нік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 і 2 знач.).

|| прым. парасо́ністы, -ая, -ае і парасо́навы, -ая, -ае.

Парасоністая пальма.

Парасонавыя расліны (морква, пятрушка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

парасо́н м.

1. зо́нтик, зонт;

2. архит., мор. зонт

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

парасо́н, ‑а, м.

1. Прыстасаванне для засцярогі ад дажджу і сонца ў выглядзе замацаванага на палцы складнога каркаса, абцягнутага матэрыялам. Сыпаў дождж, і над галовамі людзей раскрываліся чорныя парасоны. Арабей. Каля домікаў стаялі плеценыя крэслы і столікі пад вялікімі каляровымі парасонамі. Шамякін. // Тое, што па форме нагадвае такое прыстасаванне. Спускаліся ў паветры белыя парасоны парашутаў. Лынькоў. Над дзюнамі над соннымі сасонкі — парасонамі. Вялюгін. Сінее ў далечы загон, Рака між вольх пятляе, Нябёс блакітны парасон Вісіць шатром над краем. Матэвушаў.

2. Стрэшка над чым‑н.

3. Спец. Суквецце з некалькіх кветак на кветаножках, якія разыходзяцца прамянямі ад верхавіны сцябла. З першай кветкі На другую, Праляцеўшы трохі, — скок! Парасон яе прыгнула, Запусціла хабаток [пчолка]. Калачынскі.

[Фр. parasol.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парасо́н м

1. Schirm m -(e)s, -e; Régenschirm m (ад дажджу); Sónnenschirm m (ад сонца);

складны́ парасо́н Táschenschirm m; Knirps m -es, -e (разм);

2. архіт Schírmdach n -(e)s, -dächer, Schútzdach n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

парасо́н

(фр. parasol, іт. parasole = заслона ад сонца, ад лац. paro = адбіваю + sol = сонца)

прыстасаванне для засцярогі ад дажджу і сонца ў выглядзе нацягнутага на спіцы кавалка тканіны, прымацаванага да доўгай ручкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Парасо́н ’прыстасаванне для засцярогі ад дажджу і сонца ў выглядзе замацаванага на палцы складнога каркаса, абцягнутага матэрыяламі; стрэшка над чым-небудзь’ (ТСБМ). Праз польск. parasol ’тс’ з італ. parasole ’тс’ (para‑ ’абараняць’, sole ’сонца’) (Брукнер, 395). Канечнае ‑н, відаць, пад уплывам сонца.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

парасо́нік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. гл. парасон.

2. Тое, што і парасон (у 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

парасо́нік, ‑а, м.

1. Памянш. да парасон (у 1, 2 знач.).

2. Тое, што і парасон (у 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парасо́ністы, ‑ая, ‑ае.

Які нагадвае сваім выглядам парасон; парасонападобны. Парасоністая пальма.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)