Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
парава́цьнесов. (испускать пар) пари́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
парава́ць, ‑руе; незак.
Вылучаць пару. [Сцёпка:] — Вада знаходзіцца ў стане вечнага руху. Ад сонца яна паруе, з пары робяцца хмары, з хмар падае дождж.Колас.Жаўрукі аж заходзіліся над свежай раллёю, якая паравала на сонцы.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запарава́ць, ‑руе; зак.
Пачаць параваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пари́тьII-2несов. (испускать пар)парава́ць;
котёл пари́т кацёл пару́е.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
vapor
[ˈveɪpər]1.
n.
1) па́ра f.
2) выпарэ́ньне n., тума́н -у m.
3) Figur. пуста́я фанта́зія
2.
v.i.
1) парава́ць
2) выпара́цца
3) Figur. выхваля́цца, хвалі́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Куры́ць1 ’пыліць, дыміць; удыхаць і выдыхаць дым якога-небудзь рэчыва, пераважна тытуню’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., ТС, Бяльк., Сцяшк., КЭС, лаг., Сержп., Пр., Янк. Мат., Шатал.). Укр.курити, рус.курить ’тс’, ст.-слав.коурити сѧ ’дыміць’, балг.курна ’запаліць’, серб.-харв.ку́рити ’паліць агонь у печы, тытунь’, славен.kúriti ’раскладваць агонь, дыміць, курыць’, польск.kurzyć się ’дыміць, гарэць; пыліць’, чэш.kouřiti ’дыміць, параваць, пыліць’, славац.kúriť ’паліць печ’, kúriť sa ’дыміць’, в.-луж.kuriećн.-луж.kuriś ’тс’. Прасл.kuriti мае паралелі ў балтыйскіх мовах: літ.kùrti ’раскладваць агонь, паліць’, лат.kur̃t ’тс’. Паралелі ў германскіх мовах (гоц.haúri ’вугаль’, ст.-ісл.hyrr ’агонь’) канчаткова пацвярджаюць першаснасць значэння ’паліць агонь’ (Бернекер, 651–652; Траўтман, 145; Фрэнкель, 319).
Куры́ць2 ’ехаць або бегчы хутка’ (Нас., ТС, Ян.). Запазычанне з літ.kùrtí ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
steam
[sti:m]1.
n.
1) па́ра f.
2) informal сі́ла f., энэ́ргія f., энтузія́зм -у m.
2.
v.i.
1) парава́ць
2) выпара́цца
3) па́рыць, вары́ць па́рай
4) прасава́ць пад па́рай
5) informal імча́цца
•
- let off steam
- run out of steam
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
со́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. сох, ‑ла; незак.
1. Рабіцца сухім, траціць вільгаць; высыхаць (пра што‑н. мокрае). Над палаткамі сохлі недаробленыя палазы.Чорны.Ля кастроў гаманілі вясёлыя хлопцы, сохла мокрая вопратка.Брыль.Увачавідкі сохне трава ў валках.Васілевіч.// Рабіцца занадта сухім, трацячы неабходную вільгаць; смагнуць. Нешта сціскала сэрца, у галаве стаяў сапраўдны тлум, ад смагі сохлі губы.Хадкевіч.Зямля пачала прыкметна параваць і сохнуць.Мележ./убезас.ужыв.У горле сохне.// Рабіцца цвёрдым, трацячы вільгаць; засыхаць. Хлеб сохне.// Выпарацца, высыхаць (пра вадкасць, вільгаць). Раса на лузе сохне./ Пра вадаёмы. Рэчка сохне. Сажалка сохне.
2. Вянуць, гінуць (пра расліны). [Юрка:] — Мы з Наташай былі ў парку, што летась увосень пасадзілі камсамольцы. Дрэўцы сохнуць. Ніхто не налівае. Пяць таполяў зусім засохла...Бяганская.
3.перан.Разм. Худзець (ад хваробы, цяжкай працы, перажыванняў). На тутэйшай зямлі Дзве сястрыцы жылі, Як забытыя ў лесе, каліны; Жыватворных крыніц Не было для сястрыц, Яны вялі і сохлі націнай.Купала.Маці ўпотайкі выцірала слёзы, ёй здавалася, што Алёша ад працы сохне.Шамякін.// Пакутаваць ад кахання, ад гора. Сохнуць сэрцы ў разлуцы, у горы.Астрэйка.Патанцавалі вечар у школе, а праводзячы дадому, Аніс сказаў: — Даўно праз цябе сохну.Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)