папе́ра

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. папе́ра папе́ры
Р. папе́ры папе́р
Д. папе́ры папе́рам
В. папе́ру папе́ры
Т. папе́рай
папе́раю		 папе́рамі
М. папе́ры папе́рах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

папе́ра, -ы, мн. -ы, -пе́р, ж.

1. Матэрыял для пісьма, а таксама для іншых мэт, які вырабляецца з драўніннай ці анучнай масы.

2. Афіцыйнае пісьмовае паведамленне, дакумент; рукапіс.

Штабныя паперы.

Каштоўныя паперы (грашовыя дакументы). Корпацца ў паперах.

◊

Застацца на паперы — пра рашэнне, якое не выконваецца.

Папера ўсё вытрымае (іран.) — напісаць можна ўсё, але не заўсёды ажыццяўляецца тое, пра што напісана.

|| памянш. папе́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

|| зніж. папе́рчына, -ы, мн. -ы, -чын, ж.

|| прым. папяро́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

папе́ра ж., в разн. знач. бума́га;

гатунко́вая п. — высокосо́ртная бума́га;

з міністэ́рства прыйшла́ п. — из министе́рства пришла́ бума́га;

○ александры́йская п. — александри́йская бума́га;

ге́рбавая п. — ге́рбовая бума́га;

ва́тманская п. — ва́тманская бума́га;

мелава́ная п. — мело́ванная бума́га;

міліметро́вая п. — миллиметро́вая бума́га;

кашто́ўныя ~ры — це́нные бума́ги;

◊ заста́цца на ~ры — оста́ться на бума́ге;

дрэ́нныя ~ры — плохи́ дела́;

п. ўсё вы́трымае — посл. бума́га всё сте́рпит

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

папе́ра, ‑ы, ж.

1. Матэрыял для пісьма, друку, малявання і пад., які вырабляецца ў асноўным з раслінных валокнаў, апрацаваных адпаведным спосабам. Абгортачная папера. Папяросная папера. Газетная папера. □ Ускудлачаны Аляксееў, седзячы за сталом, нешта чарціў на лістку паперы. Карпаў. Ходзячы па вуліцах горада, мы неаднойчы бачылі на вокнах дамоў выразаныя з паперы залатыя і чырвоныя зоркі. Лынькоў.

2. Пісьмовы дакумент афіцыйнага характару. Штабныя паперы. □ [Рабочыя:] Фармальная папера, з подпісам, з пячаткай... Бяры ключы, пайшлі. Клімковіч. [Галена] чакала ў паважнай канцылярыі падарожнай паперы. Чорны. // толькі мн. (папе́ры, ‑пер). Разм. Асабістыя дакументы (аб службе, нараджэння і пад.). [Лабыш:] Ну, бяры свае паперы: ты ўжо паўналетняя і павінна сама здымаць працэнты. Козел.

3. пераважна мн. (папе́ры, ‑пер). Розныя лісты з рукапісным або друкаваным тэкстам. Мала заглядваючы ў паперы, Званец гаварыў пра захапляючую сямігадовую даль, якую расхінуў перад краінай з’езд партыі. Дуброўскі. Пісар хацеў нешта сказаць, але .. замест адказу, узяў вокладкі, распёртыя рознымі паперамі. Колас.

•••

Александрыйская папера — асобы гатунак гладкай шчыльнай белай паперы вялікага фармату для чарчэння і малявання.

Ватманская папера — цвёрдая высокагатунковая папера для чарчэння і малявання.

Каштоўныя паперы — аблігацыі, вэксалі.

Лакмусавая папера (паперка) — фільтравальная папера, насычаная растворам лакмусу, якая ўжываецца ў якасці рэактыву на кіслоты і шчолачы.

Мелаваная папера — папера, накрытая белай клеявой фарбай.

Міліметровая папера — папера для чарчэння ў клетку, роўную аднаму квадратнаму міліметру.

Застацца на паперы гл. застацца.

[Ад грэч. pápyros — выраб з расліны папірусу]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Папера 4/274; 5/280; 6/37, 294; 8/90, 452; 11/140

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

папера

т. 12, с. 62

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

папе́ра ж.

1. Papíer n -s, -e;

газе́тная папе́ра Zéitungspapier n;

ге́рбавая папе́ра Stémpelpapier n;

лінава́ная папе́ра lin(i)¦íertes Papíer;

прамака́льная папе́ра Löschpapier n;

папе́ра ў кле́тку karíertes Papíer;

2. канц. Papíer n -s, -e, Schréiben n -s, -;

афіцы́йная папе́ра Díenstschreiben n;

3. мн.:

папе́ры (дакументы) Papíere pl, Ákten pl;

4. (каштоўная) Papíer n, Wértpapier n;

◊

заста́цца [быць] толькі на папе́ры nur auf dem Papíer stéhen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

папера

Том: 23, старонка: 446.

img/23/23-446_2225_Папера.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

папе́ра

(польск. papier, ад гр. papyros)

1) матэрыял для пісьма і іншых мэт, выраблены з раслінных валокнаў (напр. пісчая п., газетная п.);

2) афіцыйны пісьмовы дакумент (напр. канцылярскія паперы).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Папе́ра ’матэрыял для пісьма, друку, малявання і пад.; пісьмовы дакумент афіцыйнага характару; пераважна мн. (папе́ры) розныя лісты з рукапісным або друкаваным тэкстам’, дыял. папе́р, папя́р. Ст.-бел. паперъ (XVI ст., Булыка, Запазыч., 236). Рус. дыял. арл., чарніг. папе́ра, укр. папі́р, папі́ра, ст.-рус. поперъ (XVI або XVII ст.). Ва ўсх.-слав. з польск. papier, якое з ням. Papier ’папера’ < лац. papȳrus < грэч. πάπῡρος егіпецкага паходжання (Кюнэ, Poln., 85; Брукнер, 394; Фасмер, 3, 200). З польск. papiernia паходзіць і папе́рня ’папяровая фабрыка’ (Гарэц.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)