папе́ра, -ы, мн. -ы, -пе́р, ж.

1. Матэрыял для пісьма, а таксама для іншых мэт, які вырабляецца з драўніннай ці анучнай масы.

2. Афіцыйнае пісьмовае паведамленне, дакумент; рукапіс.

Штабныя паперы.

Каштоўныя паперы (грашовыя дакументы). Корпацца ў паперах.

◊

Застацца на паперы — пра рашэнне, якое не выконваецца.

Папера ўсё вытрымае (іран.) — напісаць можна ўсё, але не заўсёды ажыццяўляецца тое, пра што напісана.

|| памянш. папе́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

|| зніж. папе́рчына, -ы, мн. -ы, -чын, ж.

|| прым. папяро́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

папе́ра ж., в разн. знач. бума́га;

гатунко́вая п. — высокосо́ртная бума́га;

з міністэ́рства прыйшла́ п. — из министе́рства пришла́ бума́га;

○ александры́йская п. — александри́йская бума́га;

ге́рбавая п. — ге́рбовая бума́га;

ва́тманская п. — ва́тманская бума́га;

мелава́ная п. — мело́ванная бума́га;

міліметро́вая п. — миллиметро́вая бума́га;

кашто́ўныя ~ры — це́нные бума́ги;

◊ заста́цца на ~ры — оста́ться на бума́ге;

дрэ́нныя ~ры — плохи́ дела́;

п. ўсё вы́трымае — посл. бума́га всё сте́рпит

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

папе́ра, ‑ы, ж.

1. Матэрыял для пісьма, друку, малявання і пад., які вырабляецца ў асноўным з раслінных валокнаў, апрацаваных адпаведным спосабам. Абгортачная папера. Папяросная папера. Газетная папера. □ Ускудлачаны Аляксееў, седзячы за сталом, нешта чарціў на лістку паперы. Карпаў. Ходзячы па вуліцах горада, мы неаднойчы бачылі на вокнах дамоў выразаныя з паперы залатыя і чырвоныя зоркі. Лынькоў.

2. Пісьмовы дакумент афіцыйнага характару. Штабныя паперы. □ [Рабочыя:] Фармальная папера, з подпісам, з пячаткай... Бяры ключы, пайшлі. Клімковіч. [Галена] чакала ў паважнай канцылярыі падарожнай паперы. Чорны. // толькі мн. (папе́ры, ‑пер). Разм. Асабістыя дакументы (аб службе, нараджэння і пад.). [Лабыш:] Ну, бяры свае паперы: ты ўжо паўналетняя і павінна сама здымаць працэнты. Козел.

3. пераважна мн. (папе́ры, ‑пер). Розныя лісты з рукапісным або друкаваным тэкстам. Мала заглядваючы ў паперы, Званец гаварыў пра захапляючую сямігадовую даль, якую расхінуў перад краінай з’езд партыі. Дуброўскі. Пісар хацеў нешта сказаць, але .. замест адказу, узяў вокладкі, распёртыя рознымі паперамі. Колас.

•••

Александрыйская папера — асобы гатунак гладкай шчыльнай белай паперы вялікага фармату для чарчэння і малявання.

Ватманская папера — цвёрдая высокагатунковая папера для чарчэння і малявання.

Каштоўныя паперы — аблігацыі, вэксалі.

Лакмусавая папера (паперка) — фільтравальная папера, насычаная растворам лакмусу, якая ўжываецца ў якасці рэактыву на кіслоты і шчолачы.

Мелаваная папера — папера, накрытая белай клеявой фарбай.

Міліметровая папера — папера для чарчэння ў клетку, роўную аднаму квадратнаму міліметру.

Застацца на паперы гл. застацца.

[Ад грэч. pápyros — выраб з расліны папірусу]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папе́ра ж

1. Papíer n -s, -e;

газе́тная папе́ра Zéitungspapier n;

ге́рбавая папе́ра Stémpelpapier n;

лінава́ная папе́ра lin(i)¦íertes Papíer;

прамака́льная папе́ра Löschpapier n;

папе́ра ў кле́тку karíertes Papíer;

2. канц Papíer n -s, -e, Schréiben n -s, -;

афіцы́йная папе́ра Díenstschreiben n;

3. мн:

папе́ры (дакументы) Papíere pl, Ákten pl;

4. (каштоўная) Papíer n, Wértpapier n;

◊ заста́цца [быць] толькі на папе́ры nur auf dem Papíer stéhen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

папера

Том: 23, старонка: 446.

23-446_2225_%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

Папе́ра ’матэрыял для пісьма, друку, малявання і пад.; пісьмовы дакумент афіцыйнага характару; пераважна мн. (папе́ры) розныя лісты з рукапісным або друкаваным тэкстам’, дыял. папе́р, папя́р. Ст.-бел. паперъ (XVI ст., Булыка, Запазыч., 236). Рус. дыял. арл., чарніг. папе́ра, укр. папі́р, папі́ра, ст.-рус. поперъ (XVI або XVII ст.). Ва ўсх.-слав. з польск. papier, якое з ням. Papier ’папера’ < лац. papȳrus < грэч. πάπῡρος егіпецкага паходжання (Кюнэ, Poln., 85; Брукнер, 394; Фасмер, 3, 200). З польск. papiernia паходзіць і папе́рня ’папяровая фабрыка’ (Гарэц.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

крафт-папе́ра

(ад ням Kraft = сіла + папера)

моцная папера са слаба праваранай дрэўнай цэлюлозы з доўгімі валокнамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

мелава́ны, -ая, -ае.

У выразе: мелаваная папера — папера, пакрытая белай клеенай фарбай.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

папе́рчына гл. папера.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

прамака́льны, -ая, -ае.

У выразе: прамакальная папера — папера, якая ўбірае ў сябе вільгаць і ўжыв. для высушвання напісанага чарнілам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)