пазі́цыя

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. пазі́цыя пазі́цыі
Р. пазі́цыі пазі́цый
Д. пазі́цыі пазі́цыям
В. пазі́цыю пазі́цыі
Т. пазі́цыяй
пазі́цыяю		 пазі́цыямі
М. пазі́цыі пазі́цыях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пазі́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Палажэнне, размяшчэнне (кніжн.).

Удалая п. ладдзі ў шахматнай партыі.

Галосныя ў моцнай пазіцыі.

2. Месца размяшчэння войск для баявых дзеянняў.

Артылерыйская, мінамётная п.

Здаць свае пазіцыі (таксама перан.).

3. мн. Раён ваенных дзеянняў.

Адправіцца на пазіцыі.

4. перан. Пункт погляду, думка ў якім-н. пытанні (кніжн.).

Заняць пазіцыю чакання.

З пазіцыі філасофскага матэрыялізму.

Палітыка з пазіцыі сілы.

5. Пастава цела, поза.

Пазіцыі класічнага танца.

Стартавая п. спрынтара.

|| прым. пазіцы́йны, -ая, -ае (да 1—3 знач.).

Пазіцыйная вайна (якая вядзецца на доўгачасовых баявых пазіцыях).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пазі́цыя ж., в разн. знач. пози́ция;

перадавы́я ~цыі — передовы́е пози́ции;

гало́сны ў мо́цнай ~цыі — гла́сный в си́льной пози́ции;

вы́значыць сваю́ ~цыю — определи́ть свою́ пози́цию;

○ агнява́я п. — огнева́я пози́ция;

◊ з ~цыі сі́лы — с пози́ции си́лы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Пазіцыя (ваен.) 8/25

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

пазіцыя

т. 11, с. 518

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пазі́цыя, ‑і, ж.

1. Месцазнаходжанне каго‑, чаго‑н. Дайшоўшы да краю паляны, я спыняюся і займаю пазіцыю за кустом ядлоўцу. В. Вольскі. Лепшай пазіцыі для.. [школы], як паміж дзвюх невялічкіх вёсачак, здаецца, нельга было і знайсці. Колас. // перан. Роля, месца каго‑, чаго‑н. у галіне якой‑н. дзейнасці. Міжнародныя пазіцыі дзяржавы. □ Больш моцную пазіцыю [у Арганізацыі Аб’яднаных Нацый] пачалі займаць краіны Азіі і Афрыкі. Філімонаў.

2. Месца распалажэння войск, вайсковых груп у баі. З самай раніцы перад нашымі пазіцыямі з’явіліся нямецкія танкі і аўтаматчыкі. Няхай. Партызаны, заняўшы загадзя падрыхтаваныя пазіцыі, сустрэлі ворага дружным агнём. Сабаленка. Ноччу на трэцяе лістапада часці занялі зыходныя пазіцыі для наступлення на Кіеў. Мележ. // Месца, падрыхтаванае для стральбы з якой‑н. зброі. Мінамётная пазіцыя. □ Як на далоні відны былі ўспышкі на агнявых пазіцыях артылерыйскіх батарэй — і нашых, і нямецкіх. Новікаў. // звычайна мн. (пазі́цыі, ‑ый). Раён баявых дзеянняў.

3. Палажэнне, пастава цела; поза. Сядзець у нязручнай пазіцыі. // У спорце, музыцы, танцах — пэўнае палажэнне цела, рук, ног, пальцаў. Стартавая пазіцыя спрынтэра. Пазіцыі класічнага танца.

4. перан. Пункт погляду, думка, прынцыповыя адносіны да каго‑, чаго‑н. Асноўнае пытанне эстэтыкі — аб адносінах мастацтва да рэчаіснасці — Купала вырашаў з пазіцый філасофскага матэрыялізму. Івашын. Гаспадар зашморгаў .. запалкамі, але Саша папярэдзіў: — Агню не трэба .. Ваенныя ў вёсцы ёсць? Спытаў знарок няпэўна, каб выявіць пазіцыю гаспадара: за каго ён. Новікаў. [Бародку] было цяжка: упершыню за ўсю яго шматгадовую работу члены бюро не падтрымалі яго, першага сакратара.. І таму пазіцыя членаў бюро страшэнна яго абурала. Шамякін.

5. Размяшчэнне (пра фігуры ў шахматах, шашках і інш.). Выйгрышная пазіцыя. // У граматыцы — пра месца моўнай адзінкі. Кожная фанема ў залежнасць ад сваёй пазіцыі ў слове можа відазмяняцца. Юргелевіч.

•••

З пазіцыі сілы — пра адносіны да чаго‑н., заснаваныя толькі на ваеннай, эканамічнай і пад. перавазе. Палітыка з пазіцыі сілы.

[Ад лац. positio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазі́цыя ж.

1. Stéllung f -, -en; Situatión f -, -en; Positión f -, -en;

губля́ць свае́ пазі́цыі séine Positiónen éinbüßen;

2. вайск. Stéllung f -, -en; Positión f -, -en;

перадава́я пазі́цыя vórgeschobene Stéllung;

зыхо́дная пазі́цыя Áusgangsstellung f;

абаро́нчая пазі́цыя Vertéidigungsstellung f;

зме́на пазі́цый Stéllungswechsel m -s, -;

заня́ць пазі́цыю Stéllung bezíehen*;

стая́ць на пазі́цыі in éiner Stéllung líegen*;

пакіда́ць пазі́цыю éine Stéllung áufgeben* [räumen];

3. перан. Stándpunkt m -(e)s, -e, Éinstellung f, Stéllungnahme f -; Háltung f -, -en;

асно́ўная пазі́цыя Grúndhaltung f;

ключава́я пазі́цыя Schlüsselposition f -, Schlüsselstellung f, führende Positión;

кла́савая пазі́цыя Klássenstandpunkt m;

займа́ць я́сную [рэалісты́чную, варо́жую] пазі́цыю éine kláre [realístische, féindliche] Háltung éinnehmen*;

цвёрда стаяць на сваёй пазі́цыі séine Positión beháupten;

стая́ць на пра́вільнай пазі́цыі éine ríchtige Éinstellung háben

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

пазі́цыя

(лац. positio)

1) становішча, размяшчэнне чаго-н. (напр. шахматная п., мінамётная п.);

2) раён ваенных дзеянняў (напр. агнявая п.);

3) перан. пункт гледжання, думка ў якім-н. пытанні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Пазі́цыя ’месцазнаходжанне каго-, чаго-н., размяшчэнне; пункт погляду; думка’ (ТСБМ). З рус. пози́ция (Крукоўскі, Уплыў, 78), дзе праз зах.-еўрап. мовы з лац. positio ’становішча’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пазі́цыя

(лац. positio)

1) становішча, размяшчэнне чаго-н. (напр. шахматная п., мінамётная п.);

2) раён ваенных дзеянняў (напр. адправіцца на пазіцыі);

3) перан. пункт гледжання, думка ў якім-н. пытанні (напр. адстойваць сваю пазіцыю).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)