пазіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Накіроўваць позірк куды-н., на каго-, што-н., глядзець.

Задуменна п. удалеч.

2. Выглядваць з-за чаго-н., адкуль-н.

П. з-за вугла.

3. Час ад часу глядзець на каго-, што-н., куды-н.

Часта п. на гадзіннік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пазіра́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. пазіра́ю пазіра́ем
2-я ас. пазіра́еш пазіра́еце
3-я ас. пазіра́е пазіра́юць
Прошлы час
м. пазіра́ў пазіра́лі
ж. пазіра́ла
н. пазіра́ла
Загадны лад
2-я ас. пазіра́й пазіра́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час пазіра́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пазіра́ць несов. смотре́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пазіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Накіроўваў позірк куды‑н., на каго‑, што‑н.; глядзець. Студэнт курыў папяроску і задумёна пазіраў на шызы дымок. Бядуля. Людзі наўкола смяюцца, а.. [Паўлюк] усё моўчкі стаіць ды сур’ёзна гэтак пазірае. Быкаў. // Выглядваць з-за чаго‑н., адкуль‑н. Міхалка стаяў ужо ў цёмным вялікім пакоі і пазіраў з-за шалёўкі ў акно. Чорны // Разм. Наглядаць за кім‑, чым‑н. — Ты пазірай, камандзір, а што якое — свісні, — адказалі хлопцы. Грахоўскі.

2. Час ад часу глядзець на каго‑, што‑н., куды‑н. Хлопцы штохвілінна пазіралі на гадзіннікі і адзін на аднаго, недаўменна паціскалі плячыма. Новікаў.

3. Адносіцца нейкім чынам да каго‑, чаго‑н. Косця снедаў, а пані Ванда стаяла збоку і са спагадаю на яго пазірала. Арабей. Стары певень пазіраў з пагардай на вераб’іную мітусню. Лынькоў.

4. перан. Быць скіраваным на каго‑, што‑н., у які‑н. бок. Пазірае ў клуб лагодна Месяц праз акно. Журба. Хата стаіць у лесе, вокнамі пазірае на поле. Дамашэвіч.

5. перан. Разм. Мець нейкі выгляд; выглядаць. Стары човен, як карыта, Пазірае горка. Купала. Заўсёды смутныя, бы ўдовы, Яны [елкі] найбольш адны стаялі, І так маркотна пазіралі Іх задуменныя галовы! Колас.

•••

Воўкам пазіраць — тое, што і воўкам глядзець (гл. глядзець).

Зверху ўніз пазіраць на каго — тое, што і зверху ўніз глядзець на каго (гл. глядзець).

Не ў той бок пазіраць — тое, што і не ў той бок глядзець (гл. глядзець).

Пазіраць зверам — тое, што і глядзець зверам (гл. глядзець).

Пазіраць коса (скоса) — тое, што і глядзець коса (скоса) (гл. глядзець).

Пазіраць у кусты — тое, што і глядзець у кусты (гл. глядзець).

Пазіраць у лес — тое, што і глядзець у лес (гл. глядзець).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазіра́ць séhen* vi (на што-н., каго-н. auf A); ánsehen* vt;

пазіра́ць на малю́нак ein Bild ánsehen*;

пазіра́ць у люстэ́рка in den Spíegel séhen*;

пазіра́ць на со́нца in die Sónne sehen*;

пазіра́ць у акно́ aus dem Fénster [zum Fénster] (hináus)sehen*; scháuen (на каго-н., што-н. auf A);

пазіра́ць па бака́х um sich scháuen;

пазіра́ць час ад ча́су на што-н. von Zeit zu Zeit auf étwas sehen* [scháuen]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

взгля́дывать несов. пагля́дваць, пазіра́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

glower [ˈglaʊə] v. (at) сярдзі́та пазіра́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

штохвілі́нны, -ая, -ае.

Які бывае кожную хвіліну, надзвычай часта, бесперапынна.

Штохвілінныя сігналы.

Штохвілінна (прысл.) пазіраць у акно.

|| наз. штохвілі́ннасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заклапо́чаны, -ая, -ае.

Ахоплены клопатам, турботай, які выражае клопат, турботу.

Заклапочаная жанчына.

З. выгляд.

Заклапочана (прысл.) пазіраць па баках.

|| наз. заклапо́чанасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

глазе́ть несов., прост. глядзе́ць, пазіра́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)