Пажарні́ца
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Пажарні́ца |
| Р. |
Пажарні́цы |
| Д. |
Пажарні́цы |
| В. |
Пажарні́цу |
| Т. |
Пажарні́цай
Пажарні́цаю |
| М. |
Пажарні́цы |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)
пажа́рніца
‘расліна’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пажа́рніца |
пажа́рніцы |
| Р. |
пажа́рніцы |
пажа́рніц |
| Д. |
пажа́рніцы |
пажа́рніцам |
| В. |
пажа́рніцу |
пажа́рніцы |
| Т. |
пажа́рніцай
пажа́рніцаю |
пажа́рніцамі |
| М. |
пажа́рніцы |
пажа́рніцах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)
пажа́рніца ж., бот. ве́йник м.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пажа́рніца, ‑ы, ж.
Шматгадовая расліна сямейства злакавых з суквеццем у выглядзе мяцёлкі. Пад полагам вербаў бурна разраслася пажарніца. Гавеман.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Пажарні́ца ’шматгадовая расліна сямейства злакавых з суквеццем у выглядзе мяцёлкі’ (ТСБМ), пажарнік, пажарніца ’расліна Holcus mollis L.’ (Кіс.), ’расліна, якая расце ў хваёвым лесе пасля пажару’ (Янк. 1), пажарніца палявая ’расліна Holcus mollis L.’ (Кіс.). Суфіксальныя вытворныя ад пажарны, г. зн. ’расліна, якая расце на месцы пажару’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пажарні́ца
1. Месца, дзе быў пажар (у лесе ці населеным пункце) (Палессе Талст., Слаўг.). Тое ж пажа́рышча (БРС), пажары́шча (Крыч. Бяльк., Нясв., Палессе Талст., Пух., Рэч., Сал., Слаўг.), пажарні́шча, пажарні́чышча (Слаўг.), пажары́ска, пажэ́рышча, пажа́р (Палессе Талст.).
2. Зараснік травы Calamagrostis epigeios Roth. на месцы ляснога пажарышча (Слаўг.). Тое ж пажарні́шча, пажарні́чышча (Слаўг.).
□ ур. Пажары́шча (лажок) каля в. Папоўка Слаўг.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
ве́йник м., бот. пажа́рніца, -цы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Перапаляві́ца ’пажарніца наземная, Calamagrostis epigeios (L.) Roth.’ (маг., Кіс.). Да пераполы ’пусты, дзікі, не засеяны’, параўн. ст.-рус. переполье ’дзікае поле’, переполянье ’палянка, вакол якой лес’ (XVII ст.) < пера- і полы (гл.); тады перапалішʼца — ’пажарніца, якая расце на неапрацоўваемым полі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Смарга́нец, смаргане́ц ‘расліна Holcus L.’ (Байк. і Некр., Кіс.), ‘метлюжок, Poa pratensis L.’ (Кіс.). Няясна, магчыма, да смо́ргаць ‘ірваць’ (гл.), параўн. смарга́ць ‘тузаць’, смарга́ны ‘пацёрты’ (Байк. і Некр.), аднак матывацыя застаецца няяснай. Відаць, звязана нейкім чынам з сморг ‘гарачая пара, прыпар’ (гл.), смарго́вы (гл. наступнае слова), што суадносяць слова з іншай назвай расліны — пажарніца (гл.), параўн. смарганец росце на погорэлом полі (лельч., Арх. ГУ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)