Па́жа ’паша’ (Янк. 1, Сл. ПЗБ). З паша ў выніку дыялектнага інтэрвакальнага азванчэння глухіх зычных.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

па́ж

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. па́ж пажы́
Р. па́жа пажо́ў
Д. па́жу пажа́м
В. па́жа пажо́ў
Т. па́жам пажа́мі
М. па́жу пажа́х

Крыніцы: nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ка́мер-паж

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ка́мер-паж ка́мер-пажы́
Р. ка́мер-па́жа ка́мер-пажо́ў
Д. ка́мер-па́жу ка́мер-пажа́м
В. ка́мер-па́жа ка́мер-пажо́ў
Т. ка́мер-па́жам ка́мер-пажа́мі
М. ка́мер-па́жу ка́мер-пажа́х

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

паж ист., в разн. знач. паж, род. па́жа м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Па́ша ’выган, месца, дзе пасецца жывёла; выпас’ (ТСБМ, Нас., Яруш., Др.-Падб., Бяс., Маш., Булг., Гарэц., Чуд., Мал., Шат., Касп., Варл., Сл. ПЗБ), ’трава на пашы’ (Клім., Бес., ТС), ’аранне, ворыва’ (Нас.), ’соты’ (кіраў., Нар. сл.), ’корм для пчол’ (раг., З нар. сл., Сл. ПЗБ), па́жа ’трава на папасе’ (глус., Янк. 1; ТС). Укр. па́ша ’корм для скаціны’, рус. па́ша́, бран., смал., і ёнаўск., прэйльск. ’луг, паша’, зах.-бран. ’ворыва’, польск. pasza (pasia, paś, paśń, pasznia, pasidło, pastwa) ’корм траваедных жывёл, лугавая расліннасць’, ’паша’, славац. páša ’паша’, ’корм (падножны)’, ’пасьба’, славен. páša, серб.-харв. па̏ша ’тс’, макед., балг. паша ’паша’. Прасл. paša < pas‑ja (Праабражэнскі, 2, 31; Фасмер, 3, 223; Махэк₂, 436; Скок, 2, 614). Да пасці, пасвіць, пастух (гл.). Палес. па́жа — у выніку кантамінацыі лексем паша і ежа. Кюнэ (86) выводзіць бел. лесему з польск. pasza. Няма падстаў. Значэнне ’соты’, ’корм пчол’ — табу.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ *Памя́г, помпе, помʼяг ’воблака, хмарка’ (ТС), пожаг ’тс’ (Нік.), помяждк ’тс’ (ТС). Бел.-укр. ізалекса: укр. палес. помег, помиаг, помежок, помижок, помигі, пимег, помеж, пануе, пажа, памугʼі ’воблака, хмара’ (Ніканчук, Бел.-укр. ізал., 61). Фармальна належыць да мяенуць, смяелы (гл.). Калі прыняць пад увагу укр. форму помуеі і магчымасць чаргавання галосных у мяенуць і смуглы (гл. Фасмер, 3, 695), то можна было б супаставіць з чэш. smuga ’воблака (цёмнае), хмара’, г. зн. першапачаткова «задымленае» (гл. Махэк, 562).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

па́ша

1. Месца, дзе пасецца жывёла (БРС). Тое ж па́жа (Глуск. Янк. I, паўдн. ч. Слуцк. пав. Нарысы, 108, р. Пціч. Серб. 1915, 39, Сал., Стол.), па́дбішча (Маз.), па́звішча (Сал.), па́збішча (Леп., Слаўг.), па́ства (Жытк., Нас. АУ, Рэч., Слаўг., Уш.), па́ста (Зах. Бел. Др.-Падб., Слаўг.), паствіска (Нас. АУ), па́ставень (Сядл. губ. Бес. 310), па́сціва (Слаўг.), пасцьва (Нас. АУ), пасаві́ска (Зах. Палессе Талст.), па́свішча (Гродз., Смарг.), па́сбішча (Лаг.), пэбі́шча (Докш.).

2. Ворная зямля (Нас.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

вы́ган

1. Абгароджаная дарога, па якой ганяюць жывёлу на пашу (Жытк., Рэч., Стол.).

2. Месца, каля населенага пункта, дзе пастух збірае статак; блізкі выпас (паўсям.). Тое ж пята́к, кру́жала (Слаўг.).

3. Абгароджанае месца для жывёлы ў полі або ў лесе летам (Бабр., Слон., Стол.).

4. Паша (БРС). Тое ж вуган (Палессе), па́жа (Слаўг., Слуцк.), на́паля, на́паль, па́ста, па́ства, па́сцінне, пасёба, пашоба, пашчоба, па́шчаванне, поле (Слаўг.).

5. Абгароджаная дарожка, праезд ад вуліцы да двара, да хаты (Слаўг.).

□ ур. Выган каля в. Бабры Лід., Выган (вуліца) у Слаўгарадзе.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)