па́дацца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. па́даюся па́даемся
2-я ас. па́даешся па́даецеся
3-я ас. па́даецца па́даюцца
Прошлы час
м. па́даўся па́даліся
ж. па́далася
н. па́далася
Загадны лад
2-я ас. па́дайся па́дайцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час па́даючыся

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

пада́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. пада́мся пададзі́мся
2-я ас. падасі́ся падасце́ся
3-я ас. пада́сца пададу́цца
Прошлы час
м. пада́ўся падалі́ся
ж. падала́ся
н. падало́ся
Загадны лад
2-я ас. пада́йся пада́йцеся
Дзеепрыслоўе
прош. час пада́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

пада́цца, -а́мся, -асі́ся, -а́сца; -адзі́мся, -асце́ся, -аду́цца; -а́ўся, -ала́ся, -ло́ся; зак.

1. Пасунуцца, ссунуцца з месца.

П. ўсім целам назад.

Дзверы лёгка падаліся пад напорам.

2. Адправіцца, накіравацца куды-н. (разм.).

П. ў горад.

П. на вучобу.

3. перан. Прыметна пагоршаць, пастарэць.

Стары вельмі падаўся за апошні год.

|| незак. падава́цца, -даю́ся, -дае́шся, -дае́цца; -даёмся, -даяце́ся, -даю́цца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пада́цца сов.

1. в разн. знач. пода́ться; (подвинуться, уклониться немного в сторону, вперёд, назад — ещё) приня́ть;

дзве́ры падалі́ся пад на́ціскам нато́ўпу — дверь подала́сь под давле́нием толпы́;

нато́ўп пада́ўся ўбок — толпа́ подала́сь в сто́рону;

машы́на падала́ся наза́д — маши́на приняла́ наза́д;

ён пада́ўся ў аграно́мы — он пода́лся в агроно́мы;

п. на по́ўдзень — пода́ться на юг;

2. перен. (заметно ухудшиться, ослабеть, постареть) сдать;

3. разг. почу́диться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пада́цца ​1, ‑дамся, ‑дасіся, ‑дасца; ‑дадзімся, ‑дасцеся, ‑дадуцца; пр. падаўся, ‑лася, ‑лося; зак.

1. Зрабіць рух тулавам у які‑н. бок; адхіліцца. На парозе ў сенцы стары спатыкнуўся, тулава яго падалося назад. Чорны. Паставіла [цётка] жалязняк лязом у зямлю, паціснула на яго нагою, падалася ўсім целам назад, нагнулася і вывернула цяжкі.. дзірван. Сачанка.

2. Адсунуцца, пасунуцца пад уздзеяннем напору; паддацца ўздзеянню чаго‑н. Люба паспрабавала адчыніць шафу. Дзверцы легла падаліся і адчыніліся. Мурашка. [Сомік] падняў кол і, залажыўшы між кавалкаў [бярвенняў], злёгку павярнуў. Кавалак паслу[хмя]на падаўся раптам, перакруціўшыся цераз горб, рынуўся ўніз па шліхце. Крапіва. // перан. Зрабіцца мякчэйшым, палагаднець. І, захліпаючыся ад слёз, выліваў сваю жальбу-роспач Пятрусь над Ганнай. Іначай быць не магло. Камень-сэрца — і тое падасца! Нікановіч.

3. перан. Прыкметна пагоршаць, пастарэць. Яшчэ не зусім, старая жанчына, за апошні год .. [жонка Казанцава] так падалася, што цяпер пазнаць яе было цяжка. Васілевіч.

4. Разм. Накіравацца куды‑н., у якім‑н. напрамку. Падацца ў горад. Падацца ў вырай. □ Сабастыян падкруціў вусы і падаўся дадому. Чорны. Каб не рабіць круга, [Ліда] падалася напрасцяк цераз выган той вёскі, у якой жыла. Кулакоўскі. // Падысці, наблізіцца да каго‑, чаго‑н. Падацца да стала. Падацца да дзвярэй. □ [Алесь] пачырванеў ад злосці і, сціснуўшы кулакі, падаўся да навічка. Ваданосаў. // Стаць вышэйшым, падрасці. Недарослы і хударлявы ў студэнцкія гады, Сарочын не вельмі падаўся ў рост і на вайсковай службе. Алешка. І, здаецца, бялей сталі гнуткія бярозы і яшчэ вышэй падаліся стромкія хвойкі і елкі. Лынькоў.

5. Разм. Паступіць, уладкавацца куды‑н., абраць спецыяльнасць. Падацца на працу ў калгас. Падацца ў настаўнікі. □ [Сашка] вырашыў падацца на вучобу ў будаўнічы інстытут. Гроднеў. Вера і Чупрык яшчэ даўно, калі вучыліся ў дзесяцігодцы, вырашылі падацца ў механізатары. Гурскі.

6. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць пададзеным. Падалася каманда: «Гатова!» Глебка.

•••

Падацца ў белы свет — тое, што і пайсці ў белы свет (гл. пайсці).

пада́цца ​2, ‑дамся, ‑дасіся, ‑дасца; ‑дадзімся, ‑дасцеся, ‑дадуцца; пр. падаўся, ‑лася, ‑лося; зак.

Разм. Тое, што і здацца ​2. Зося спынілася і недаверліва глянула на чалавека. Голас падаўся ёй знаёмы, але ў твар яна яго не магла пазнаць адразу. Крапіва. Падалося Ларысе, што гэты Адам вельмі ж нечым знаёмы ёй. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пада́цца

1. (саступіць) náchgeben* vi, wéichen* vi (s);

2.:

пада́ напе́рад vórrücken vi (s);

пада́ наза́д zurückweichen vi (s);

3. перан (здацца, прымроіцца) schéinen* vi, dünken* vi (безас зварот з conj або з als, als ob, als wenn + conj);

мне пада́ло́ся, бы́ццам не́хта прыйшо́ў mir schien, es wäre jémand éingetreten; mir schien, als wäre jémand éingetreten; mir schien, als ob [als wenn] jémand éingetreten wäre

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

падава́цца гл. падацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гастарба́йтар, -а, мн. -ы, -аў, м.

Рабочы-эмігрант.

Падацца ў гастарбайтары.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Паця́цца ’падацца назад’ (валож., Сл. ПЗБ), ’хутка пабегчы’ (ашм., Сцяшк. Сл.). Няясна. Магчыма, у выніку кантамінацыі дзеяслова цяць ’моцна, хуткім рухам ударыць’ і дзеяслова падацца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

set sail

паплы́ць, пада́цца ў пла́ваньне

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)