пабо́р
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пабо́р |
пабо́ры |
| Р. |
пабо́ру |
пабо́раў |
| Д. |
пабо́ру |
пабо́рам |
| В. |
пабо́р |
пабо́ры |
| Т. |
пабо́рам |
пабо́рамі |
| М. |
пабо́ры |
пабо́рах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пабо́ры, -аў, адз. пабо́р, -у, м.
1. Празмерныя, непасільныя падаткі ці зборы.
2. перан. Неафіцыйныя зборы сродкаў на што-н. (разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пабо́ры (ед. пабо́р м.) побо́ры
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
побо́ры мн. пабо́ры, -раў, ед. пабо́р, -ру м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
серві́з, ‑а, м.
Поўны пабор сталовай або чайнай пасуды, разлічаны на пэўную колькасць чалавек. Чайны сервіз. Сталовы сервіз.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пабо́ры, ‑аў; адз. пабор, ‑у, м.
Празмерныя, непасільныя падаткі. Мы слухалі доўга Суровыя былі Пра голад, бяспраўе, Галечу, паборы... Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скута́гій
(п.-лац. scutagium, ад лац. scutum = шчыт)
ваенны пабор у сярэдневяковай Англіі, які браўся з трымальнікаў ленаў замест асабістай вайсковай службы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Капшчы́зна, капшчы́на ’грашовы пабор з тых асоб, якія сыцілі мёд, варылі піва, рабілі гарэлку, трымалі корчмы’ (Гарб., Бел. арх., АВАК). Цытата з апошняй крыніцы, магчыма, сведчыць аб унутранай форме слова: «Капщизна одинакова по всему великому князьству Литовскому маеть быти брана, то есть: отъ меду копа грошей, от пива копа грошей… (XIV, 19, 1555) (гл. Гілевіч, Вопросы лит. и языка, 1968, 161). Тады капшчызна, капшчына ад капа (гл.). Гл. таксама сінанімічнае чопавае (Булахаў, Працы VIII, 119).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́пыт ’патрабаванне на рабочую сілу, тавар, патрэба’ (ТСБМ, Гарэц., Байк. і Некр.), укр. по́пит ’запатрабаванне (тавару, асобы), патрэба; папулярнасць’, польск. popyt ’запатрабаванне (тавару, асобы), патрэба, папулярнасць’. Насуперак Банькоўскаму (2, 702), які лічыць польск. popyt калькай ням. Nachfrage ’тс’, можа разглядацца як самастойнае славянскае аддзеяслоўнае ўтварэнне з прыстаўкай по- і семантыкай выніковасці дзеяння ад пытацца (гл.), як і шэраг падобных утварэнняў, параўн. пабо́р, пада́так, паку́пка, рус. побо́р, поку́пка, по́дать, польск. pobór, podatek, ст.-польск. pokup, popłat, podaz, чэш. poptávka, славац. poplatok ’плата, збор’, славен. poprašanje ’запрос, пытанне, апытванне’, poplača ’заробак’, popúst ’зніжка’, якім адпавядаюць рознапрыставачныя, у тым ліку беспрыставачныя формы з ням. мовы: Kauf ’пакупка’, Lohn ’заробак’, Befrage ’запрос’, Unterlass ’зніжка’ і інш. У першасным значэнні попыт, імаверна, азначала ’запытанне, распытванне пра належнасць тавару’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)