бить
◊
отбо́ю нет (от кого-, чего-л.) адбо́ю няма (ад каго-, чаго-небудзь).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бить
◊
отбо́ю нет (от кого-, чего-л.) адбо́ю няма (ад каго-, чаго-небудзь).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Том: 23, старонка: 21.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
адбо́й
1. (
2. (род. адбо́я) (
3. (род. адбо́я) (
◊ адбо́ю няма́ — (ад каго, чаго) отбо́ю нет (от кого, чего);
дава́ць а. — дава́ть
біць а. — бить
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Адбо́й 1 (
Адбо́й 2 ’частка саней’ (
Адбо́й 3 ’удар у адказ’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дава́ць
1.
2. (што) подверга́ть (чему);
1, 2
3. в повелительной форме
◊ не д. спу́ску — не давать спу́ска (спу́ску);
д. на паве́р — дава́ть в долг;
не д. ве́ры — (каму, чаму) не ве́рить (кому, чему);
д. (біць) у нос — разби́ть, бить в нос;
бы́ту не д. — не дава́ть поко́я;
вача́м ве́ры не д. — глаза́м свои́м не ве́рить;
не д. жыцця́ — жи́зни не дава́ть;
не д. кро́ку ступі́ць — не дава́ть ша́гу сде́лать;
не д. лі́тасці — не дава́ть поща́ды;
не д. прахо́ду — не давать прохо́да (прохо́ду);
д. наганя́й — дава́ть нагоня́й; мы́лить ше́ю;
д. перуно́ў — мета́ть гро́мы и мо́лнии;
д. адбо́й — дава́ть
д. во́лю — (каму) дава́ть во́лю (кому), потака́ть (кому);
д. во́лю рука́м — дава́ть во́лю рука́м;
д. га́ньбу — находи́ть поро́к; признава́ть него́дным;
ла́ўры (чые) спаць не даю́ць — ла́вры (чьи) спать не даю́т;
не д. хо́ду — (каму) не дава́ть хо́ду (кому);
б’юць і пла́каць не даю́ць —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
біць
1.
2. (избивать, наказывая) бить, поро́ть, сечь, избива́ть, колоти́ть;
3. (выбрасывать на поверхность струю, фонтан) хлеста́ть, фонтани́ровать;
4. (вколачивать) забива́ть;
5. (о поклонах) бить, класть, отве́шивать;
6. бить; стуча́ть;
7.
◊ ба́йды б. — бить баклу́ши;
б. адбо́й — бить
б. трыво́гу — бить трево́гу;
б. рублём — бить рублём;
б. па кішэ́ні — бить по карма́ну;
б. у цэль — бить в цель;
б. мі́ма цэ́лі — бить ми́мо це́ли;
б. сябе́ ў гру́дзі — бить себя́ в грудь;
б. у званы́ — бить в колокола́;
б. у адну́ кро́пку — бить в одну́ то́чку;
б. у хаму́т — арта́читься;
як у бу́бен б. — говори́ть в оди́н го́лос;
б. пакло́ны — бить покло́ны;
лы́нды (бі́бікі) б. — бить баклу́ши;
б. крыні́цай — бить ключо́м;
б. у во́чы — бить в глаза́;
ляжа́чага не б’юць —
б’юць і пла́каць на даю́ць —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дать
дать де́ньги даць гро́шы;
дать пре́мию даць прэ́мію;
по ви́ду ей нельзя́ дать бо́льше тридцати́ на вы́гляд ёй не́льга даць больш за тры́ццаць гадо́ў;
дать в зу́бы
дать конце́рт даць канцэ́рт;
дать статью́ в за́втрашнем но́мере газе́ты даць арты́кул у за́ўтрашнім ну́мары газе́ты;
дать о́браз рабо́чего даць во́браз рабо́чага;
дать отве́т даць адка́з;
дать кля́тву даць кля́тву;
дать звоно́к даць звано́к;
стена́ дала́ тре́щину сцяна́ дала́ трэ́шчыну;
дать кварти́ру даць кватэ́ру;
дать сло́во даць сло́ва;
сад дал большо́й дохо́д сад даў вялі́кі дахо́д;
дать зва́ние даць зва́нне;
дать пода́рок даць гасці́нца;
дать ток даць ток;
дать во́ду даць ваду́;
я тебе́ дам
◊
дать знать даць знаць, даць га́сла;
дать доро́гу (кому) даць даро́гу (каму);
не дать в оби́ду не даць у кры́ўду;
дать
дать ве́ру (чему) даць ве́ры (чаму);
дать во́лю (кому, чему) даць во́лю (каму, чаму);
дать во́лю рука́м даць во́лю рука́м;
дать вы́ход (чему) даць вы́хад (чаму);
дать себя́ знать даць сябе́ адчу́ць, да́цца ў зна́кі;
дать о себе́ знать даць аб сабе́ знаць;
дать поня́ть даць зразуме́ць;
дать крю́ку даць кру́гу;
дать ма́ху даць ма́ху;
дать нача́ло (чему) даць пача́так (чаму);
дать поня́тие даць паня́цце;
дать представле́ние даць уяўле́нне;
дать себе́ труд патурбава́цца, паклапаці́цца, пару́піцца, падба́ць;
дать стрекача́, дать тя́гу даць ця́гу, даць драпака́ (дра́ла);
дать уро́к даць уро́к;
до́рого бы дал до́рага б даў;
как пить дать як піць даць;
не дать спу́ску не даць спу́ску;
не дай бог не дай бо́жа, барані́ (крый) бо́жа;
дай бог дай бог (бо́жа);
дай бо́же на́шему теля́ти во́лка пойма́ти
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бить
1.
бить кува́лдой біць кува́лдай;
во́лны бьют хва́лі б’юць;
за́тхлость в нос бьёт за́тхласць у нос б’е (дае́);
бить врага́ біць во́рага;
бить зве́ря біць зве́ра;
бить из ору́дий біць з гарма́т;
винто́вка бьёт на два киломе́тра вінто́ўка б’е на два кіламе́тры;
бить по воро́там
бить по бюрократи́зму біць па бюракраты́зме;
бить кирпи́ч біць (таўчы́) цэ́глу;
в бу́бен бить у бу́бен біць;
часы́ бьют двена́дцать гадзі́ннік б’е двана́ццаць;
кровь бьёт струёй кроў б’е струме́нем;
ка́шель бьёт ка́шаль б’е;
бить (па́хтать) ма́сло біць (збіва́ць) ма́сла;
ружьё бьёт хорошо́ стрэ́льба б’е до́бра;
бить пти́цу на лету́ біць пту́шку на ляту́;
бить хвосто́м біць хвасто́м;
2. (наносить побои, избивать) біць;
бить ребёнка біць дзіця́;
бить по голове́ біць па галаве́;
3. (забивать — птицу, скот) забіва́ць, рэ́заць, біць; (свиней — обычно) кало́ць;
4. (трясти, приводить в дрожь)
его́ бьёт лихора́дка яго́ трасе́ ліхама́нка;
5.
6. (о поклонах) біць, адбіва́ць;
◊
бить
бить по карма́ну біць па кішэ́ні;
бить в ладо́ни пля́скаць у ла́дкі (у дало́ні);
бить трево́гу біць трыво́гу;
бить рублём біць рублём;
бить в цель біць у цэль;
бить ми́мо це́ли біць мі́ма цэ́лі;
жизнь бьёт ключо́м жыццё б’е крыні́цай, жыццё кіпі́ць;
бить баклу́ши біць бі́бікі (лы́нды);
бить чело́м біць чало́м;
бить наверняка́ рабі́ць (разлі́чваць) беспамылко́ва;
бить в глаза́ біць (кі́дацца) у вочы;
бить в (одну́) то́чку біць у (адну́) кро́пку, біць у адно́;
бить на эффе́кт біць на эфе́кт;
бить по рука́м біць па рука́х;
бить че́рез край бу́рна праяўля́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
даць
1.
2. (што) подве́ргнуть (чему); наложи́ть (что);
◊ д. зразуме́ць — дать поня́ть;
д. во́лю сляза́м — дать во́лю слеза́м;
д. во́лю рука́м — дать во́лю рука́м;
без дай прычы́ны — ни за что ни про что;
д. аб сабе́ знаць — дать о себе́ знать;
д. галаву́ на адсячэ́нне — дать го́лову на отсече́ние;
не д. (сябе́) у кры́ўду — не дать (себя́) в оби́ду;
не д. хо́ду — не дать хо́ду;
д. пу́дла — промахну́ться; дать ма́ху;
і паню́хаць не д. — и поню́хать не дать;
д. по́ўху — дать затре́щину, отве́сить оплеу́ху;
д. во́лю сваі́м пачу́ццям — дать во́лю свои́м чу́вствам;
д. бяро́завай ка́шы — дать берёзовой ка́ши;
дае́ сябе́ адчува́ць — даёт себя́ знать;
д. даро́гу — дать доро́гу;
д. ход (спра́ве) — дать ход (де́лу);
д. дзёру (дра́ла, драпака́, лататы́) — дать (зада́ть) дёру (дра́ла, тя́гу, лататы́, стрекача́, стречка́);
д. дразда́ —
д. адбо́й — дать
д. спако́й — оста́вить в поко́е;
д. ве́ры — пове́рить, дать ве́ру;
д. круг — дать крю́ку;
(не) д. дыхну́ць — (не) дать дух перевести́; (не) дать вздохну́ть;
дай бо́жа — дай бог;
д. ду́лю — показа́ть фи́гу (ку́киш);
д. газ — дать газ;
д. ду́ба —
д. га́сла — дать знать; оповести́ть;
я табе́ дам! — я тебе́ (те) дам!;
як бог дасць — как бог даст;
д. пе́рцу (чо́су) — (каму) дать пе́рцу (кому);
до́рага б даў (заплаці́ў) — до́рого бы дал (уплати́л);
д. па ша́пцы — дать по ша́пке;
д. фо́ру — дать фо́ру;
д. за́дні ход — дать за́дний ход;
д. пача́так — (чаму) дать нача́ло (чему);
д. пы́тлю (жа́ру) — дать жару;
д. храпака́ — зада́ть храпови́цкого;
д. ды́хту — дать взбу́чку (нагоня́й), намы́лить (намя́ть) хо́лку;
д. ма́ху — дать ма́ху;
д. (зае́хаць) у ву́ха — дать (съе́здить) в у́хо;
д. зда́чы — дать сда́чи;
д. у ла́пу — дать в ла́пу;
д. па ла́пах — дать по рука́м;
ра́ды не д. — а) не упра́виться, не сла́дить (с кем-, чем-л.); б) ума́ не приложи́ть;
д. у галаву́ — уда́рить в го́лову;
дай ты ра́ды —
д. па ка́рку (у ка́рак) — дать по ше́е;
д. сябе́ ашука́ць (падману́ць) — да́ться в обма́н;
д. ла́зню — зада́ть ба́ню;
д. лазы́ — зада́ть пе́рцу;
не д. спу́ску — не дать спу́ску;
д. у ко́сці — всы́пать; дать взбу́чку;
як піць д. — как пить дать;
бог дасць — бог даст;
дай бог но́гі — дай бог но́ги;
бог ро́зуму не даў — бог ума́ лиши́л;
д. наганя́й (прачуха́нку, прачуха́нец) — дать нагоня́й; протере́ть с песо́чком;
д. прабо́рку — дать нахлобу́чку;
да́йце час — да́йте срок;
д. падста́ву — дать по́вод;
д. нагу́ —
д. жыццё — (каму) дать жизнь (кому);
д. лад — привести́ в поря́док;
дай бо́жа, ды не ве́даю — ви́лами по воде́ пи́сано;
як піць д. — как пить дать;
дай бо́жа на́шаму цяля́ці во́ўка спайма́ці —
сам не гам і друго́му не дам —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)