о́йча м., уст. о́тче

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

о́йча, м.

Уст. Клічная форма ад слова «айцец». [Янка:] — Гарэлка твая і твая навіна! Благаславіся, ойча Андрэю! Колас. — Святы ойча! — зноў усклікнула Эмілія. Маўр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

о́йча кл. ф гл айцец

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

о́тче уст. о́йча, -чы м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

айце́ц

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. айце́ц айцы́
Р. айца́ айцо́ў
Д. айцу́ айца́м
В. айца́ айцо́ў
Т. айцо́м айца́мі
М. айцу́ айца́х
Кл. о́йча -

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

начмуці́ць, ‑мучу, ‑муціш, ‑муціць; зак.

Разм. Нагаварыць абы-чаго, увесці ў зман; дурманіць. Начмуціў пан ойча, як чараўнік... Нагнаў столькі туману, што бедны Клеманс ледзь не захлынуўся ў ім. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Paternóster

n -s, -

1) царк. «о́йча наш» (малітва)

2) па́церка, на яку́ю чыта́ецца малі́тва «о́йча наш»

3) m -s, - разм. патэрно́стэр (ліфт, які безупынна рухаецца)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

◎ Па́тыркы, патэркі ’пацеркі’ (драг., лін., Сл. ПЗБ). Праз польск. pacierki з лац. pater (у выразе Pater noster ’Ойча наш’). Пасля адчытання малітвы адкладвалася адна пацерка з цэлай нізкі пацерак, якую вернік трымаў у руках. Гл. пацеркі. Цвёрдае ‑г‑ другаснае: выраўноўванне паводле законаў ц.-палескай фанетыкі (4’ > г).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Па́цер, па́церы, па́ціры ’малітва наогул і асабліва «Ойча наш» (Нас., ТСБМ, Яруш., Кліх, Мядзв., Др.-Падб.; мін., гродз., Шн. 2; Сл. ПЗБ), ’ружанец, пацеркі, з якімі моляцца’ (Сцяшк.), ст.-бел. пацеръ, патеръ ’тс’ (1516 г.) запазычаны са ст.-польск. pacierz, pacierze ’тс’, якое прыйшло (у X ст.) са ст.-чэш. páteř, дзе азначала лац. малітву, што пачынаецца словамі pater noster ’Ойча наш’. Пазней, калі малітваў чыталі некалькі, іх адлічвалі на ружанцы — пацерках (шарыках з ружовага дрэва, нанізаных на нітку). Таму пазней pater noster стала азначаць ’адна пацерка’, а выраз скараціўся да pater. Адсюль паходзіць і па́церка (гл.) (Насовіч, 395; Брукнер, 390; Махэк₂, 437; Шцібер, RÉS, 1961, 39, 8; Булыка, Лекс. запазыч., 180).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

our [aʊə, ɑ:] pron. наш; свой;

Is this our bus? Гэта наш аўтобус?;

We came in our own car. Мы прыехалі на сваёй машыне;

We raised our hands. Мы паднялі рукі;

Our Father Ойча наш

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)