нястро́га
прыслоўе, утворана ад прыметніка
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| нястро́га |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
нястро́га нареч. нетре́бовательно, невзыска́тельно, снисходи́тельно
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
снисходи́тельно нареч.
1. (нестрого, невзыскательно) пабла́жліва, нястро́га, памярко́ўна, спага́дліва;
2. (покровительственно, высокомерно) пабла́жліва;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пабла́жка ’нястрогія, паблажлівыя адносіны да каго-н.’ (ТСБМ). З рус. побла́жка, дзе дэрыват ад паблажа́ць ’паблажліва, нястрога адносіцца да каго-н.’
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
патура́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Паблажліва, нястрога адносіцца да каго‑, чаго‑н., рабіць паблажку каму‑, чаму‑н. Змалку песцілі хлапчука, а потым патуралі яго свавольству. Гроднеў. — Але я ніколі, — голас Апейкі пацвярдзеў, — не патураў ворагу. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патака́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Паблажліва, нястрога адносіцца да каго‑, чаго‑н.; патураць каму‑, чаму‑н. Баранок як быццам ва ўсім згаджаўся з Сомікам, патакаў яму. Крапіва. Але бацьку, які заўжды шанаваў, песціў яе і патакаў ёй ва ўсім, яна ў гэты момант не падабалася. Хадкевіч. [Аграном:] — Сардэчна дзякую вам за давер’е, за пашану, Але дамовімся адразу грамадой, Калі рабіць на полі, дык рабіць з душой, Я абібокам патакаць не стану. Валасевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Патака́ць 1 ’паблажліва, нястрога адносіцца да каго-н., патураць каму-н.’ (ТСБМ), пат́акнуць ’кіўнуць сцвярджальна’ (Яруш.), пата́каваць ’згаджацца’ (КЭС, лаг.), патако́ўнік ’патуральнік’ (Нас.), пата́чка ’паблажка’ (ТСБМ). Укр. пота́катися ’згаварыцца’, потака́йло, потака́ч ’той, хто паддаквае’, пота́кувати ’паддакваць’; рус. пота́ка́ть ’патураць’, потака ’прытворства, прыкідванне’, ст.-рус. потаков(ь)никъ ’уступчывы, падатлівы’, польск. potakiwać, potakać, potaknąć ’патакаць’, чэш. potakací slovo ’слова, якімі мы пацвярджаем’. Утворана ад сцвярджальнай часціцы так (такъ, тако) пры дапамозе прыстаўкі па‑ (< прасл. po‑) (Праабражэнскі, 2, 115; Фасмер, 3, 343; Варш. сл., 4, 801).
Патака́ць 2 ’ткаць іншым матэрыялам’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Відаць, з падтыка́ць < падаткнуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)