ну́мар, -а, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Парадкавы лік прадмета ў шэрагу яму падобных.
Н. тэлефона.
Н. білета.
2. Прадмет, абазначаны пэўным лікам па парадку.
Святочны н. газеты.
3. Жэтон, планка, ярлык і пад. з адбіткам або малюнкам лічбы.
4. Размер адзення, абутку і інш.
5. Асобны пакой у гасцініцы, лазні і пад.
6. Асобнае закончанае выступленне артыстаў (у тэатры, на канцэрце і пад.).
Сольны н.
7. перан. Які-н. нечаканы, дзіўны ўчынак (разм.).
Выкінуць н.
|| памянш. нумаро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м. (да 1 і 5 знач.).
|| прым. нумарны́, -а́я, -о́е (да 1 і 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ну́мар м., в разн. знач. но́мер, ну́мер;
н. абліга́цыі — но́мер облига́ции;
лю́таўскі н. часо́піса — февра́льский но́мер журна́ла;
н. пальча́так — но́мер перча́ток;
зняць н. у гасці́ніцы — снять но́мер в гости́нице;
со́льны н. — со́льный но́мер;
н. гарма́тнага разлі́ку — но́мер оруди́йного расчёта;
◊ гэ́ты н. не про́йдзе — э́тот но́мер не пройдёт;
вось дык н.! — вот так но́мер!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ну́мар, ‑а, м.
1. Парадкавы лік прадмета ў радзе яму падобных. Нумар аблігацыі. □ Кудзіны займалі кватэру нумар два. Хадкевіч. Лугавец падышоў да тэлефона, назваў нумар. Краўчанка.
2. Прадмет, абазначаны пэўным лікам па парадку. Апошні нумар часопіса. □ Вялікую радасць перажыў Лабановіч, калі яму прыслалі першы нумар першай беларускай газеты. Колас.
3. Жэтон, планка, ярлык і пад. з адбіткам або малюнкам лічбы. Цяпер.. [Вера] павінна была прыходзіць раней за ўсіх, выносіць з будкі дошку з жэтонамі, і рабочыя, прыходзячы на работу, здымалі кожны свой нумар. Мікуліч. Падвешаны над брамаю нумар паказваў на дом, у якім жыла Ганна. Гартны.
4. Размер адзення, абутку і інш. Трыццаты нумар нітак. □ [Гаспадар:] — У чаравіках толькі па бруку шпацыраваць. Які вы нумар носіце? Новікаў.
5. Асобны пакой у гасцініцы, лазні і пад. Акно шырока раскрыта, а ў нумары [гасцініцы] душна і горача. В. Вольскі.
6. Асобнае закончанае выступленне артыстаў (у тэатры, на канцэрце і пад.). З вольнымі нумарамі выступалі Ліда і Наташа Гоман. Шамякін. Перад самым пачаткам у партэры прайшлі чуткі, што ў праграме канцэрта ёсць вельмі цікавы нумар. Самуйлёнак.
7. перан. Разм. Які‑н. нечаканы, дзіўны ўчынак. Няўжо.. Габрусь здольны выкінуць такі нумар? Шынклер.
8. Баец гарматнага, кулямётнага і пад. разліку. Першы нумар разліку, малады сілезскі шахцёр Ян Філец, — найлепшы кулямётчык батальёна. Брыль.
[Ад лац. numerus — лік.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ну́мар м
1. Númmer f -, -n;
2. Hotélzimmer n -s, - (у гасцініцы);
ну́мар на дваі́х Zwéibettzimmer n;
3. (памер) Númmer f, Größe f -, -n;
4. (частка канцэрта) (Prográmm)númmer f; Dárbietung f -, -en;
5. вайск (баец гарматнага разліку) Kanoníer m -s, -e;
◊ гэ́ты ну́мар не про́йдзе damit [mit díeser Númmer] kommt man nicht durch
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Ну́мар (Яруш., ТСБМ), нумір (Бяльк.). Запазычана праз польск. numer, ням. Nummer з лац. numerus, першапачаткова са значэннем ’удзел, лік’, параўн. Кюнэ, Poln. 81. Праз рус. но́мер запазычана магіл. но́мір (гл. ныміра́, Бяльк.), спец. пра рус. слова гл. Сандлер, ЭИРЯ, 3, 20–26. Лац. numerus звязваюць з грэч. νέμω ’дзялю’, ст.-в.-ням. nēman ’узяць’ (Вальдэ-Гофман, 253, 538).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
двухме́сны, -ая, -ае.
Прызначаны для дваіх.
Двухмеснае купэ.
Д. нумар.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
но́мер в разн. знач. ну́мар, -ра м.;
но́мер облига́ции ну́мар абліга́цыі;
февра́льский но́мер журна́ла лю́таўскі ну́мар часо́піса;
снять но́мер в гости́нице зняць ну́мар у гасці́ніцы;
но́мер оруди́йного расчёта ну́мар гарма́тнага разлі́ку;
со́льный но́мер со́льны ну́мар;
◊
вы́кинуть но́мер адпалі́ць шту́ку;
э́тот но́мер не пройдёт гэ́ты ну́мар не вы́йдзе, гэ́та (вам, табе́) не ўда́сца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
нумарны́, -а́я, -о́е.
1. гл. нумар.
2. Такі, назва якога абазначана толькі нумарам.
Н. завод.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
стрыпты́з, -у, м.
1. Танцавальны нумар з паступовым распрананнем пад музыку.
2. разм. Распрананне.
|| прым. стрыпты́зны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
а́вгустовский жні́веньскі;
а́вгустовский но́мер журна́ла жні́веньскі ну́мар часо́піса.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)