но́гаць
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
но́гаць |
но́гці |
| Р. |
но́гця |
но́гцяў |
| Д. |
но́гцю |
но́гцям |
| В. |
но́гаць |
но́гці |
| Т. |
но́гцем |
но́гцямі |
| М. |
но́гці |
но́гцях |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
но́гаць, -гця, мн. -гці, -гцяў, м.
Тое, што і пазногаць.
|| памянш. но́гцік, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым. но́гцевы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
но́гаць, -гця м. но́готь;
○ ні на н. — ниско́лько, ничу́ть;
к ~цю (пад н.) — к но́гтю (под но́готь)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
но́гаць, ‑гця; мн. ногці, ‑цяў; м.
Рагавое покрыва, рагавая пласцінка на канцах пальцаў чалавека; пазногаць.
•••
К ногцю, да ногця — знішчыць, забіць. К ногцю б такую погань! — пакрыў апошнія словы чыйсьці густы бас. Машара.
Ні на ногаць — ані, ніколькі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Но́гаць ’ногаць, пазногаць, пазур’ (Яруш., Шат., Бяльк., Пятк., 2; Сцяшк., Сл. ПЗБ), но́гыць ’тс’ (Грыг.), но́гоць ’тс’ (ТС), но́каць, но́хаць, нёхаць ’тс’ (Сл. ПЗБ, Шатал.), но́гець ’тс’ (Шатал.), укр. ніготь, рус. ноготь, польск. арх. nogieć, nokieć, чэш. nehet, славац. necht, в.-луж. nochč, н.-луж. nokś, славен. nȏkt, nohet, серб.-харв. но̏кат, макед. нокот, балг. нокът. Прасл. *nogъtь (і *nokъtь) ’тс’, роднаснае літ. nagùtis ’пазногаць, пазур’, усх.-літ. nãgutė ’косць’, ст.-прус. nagutis ’пазногаць’ і пад.; звязана з нага, гл. (Фасмер, 3, 80; Махэк₂, 394; Бязлай, 2, 226; Шустар-Шэўц, 14, 1019).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пазно́гаць м., см. но́гаць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
но́готь но́гаць, род. но́гця м., пазно́гаць, -гця м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
paznokieć
м. ногаць, пазногаць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
параніхі́я
(ад пара- + аніхія)
запаленне мяккіх тканак, якія акружаюць ногаць.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пазно́гаць, ‑гця, м.
Тое, што і ногаць. Алёшка кусаў пазногці на пальцах і спадылба кідаў на ўсіх .. гнеўныя, быстрыя позіркі. Карпаў. У нейкі крытычны момант у [Раісы] пасінелі пазногці і пульс упаў да мінімуму. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)