Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
не́мачж., разг.
1. не́мощь, не́мочь; неду́г м.;
2. злосча́стие ср.;
○ бле́дная н. — мед. бле́дная не́мочь;
◊ каб (хай) на яго́ (яе́, цябе́, іх, вас) н. — чёрт его́ (её, тебя́, их, вас) возьми́ (побери́, подери́)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
не́мач, ‑ы, ж.
Разм.
1. Недамаганне, слабасць; хвароба. Маці.. забывалася на немач, увіхалася ля печы, цешылася з сустрэчы.Вышынскі.[Шэмет:] «Што, ужо начальства немач бярэ? Дваццаць метраў прайсці не можа?»Лобан.[Кац] прайшоў не адну царскую ссылку, і, відаць, арганізм яго выпрацаваў у сабе здольнасць незвычайна супраціўляцца рознай немачы.Сабаленка.
2. Гора, няшчасце. [Юстына:] — Неўзабаве і Мікіта прыйшоў, што быў у матросах. Ды на табе, зноў немач — паны нахлынулі.Гурскі.Аляксандр Іванавіч быў добрай душы чалавек, але вось гэтая немач — немач, насланая вайною...Пестрак.
•••
Каб на яго (яе, іх, цябе, вас) немач; няхай яго (яе, іх, цябе, вас) немач — праклён са значэннем «чорт яго (яе, іх, цябе, вас) бяры».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
не́мачжразм Kránkheit f -, -en; Kráftlosigkeit f -; Schwäche f -, Kräfteverfall m -(e)s (слабасць)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)