Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
нежывы́, -а́я, -о́е.
1. Пазбаўлены адзнак жыцця, мёртвы.
2. Які не адносіцца да жывёльнага ці расліннага свету; неарганічны.
Нежывая прырода.
3.перан. Вялы, пазбаўлены жыццёвых сіл, энергіі.
Н. погляд.
4.перан. Цьмяны, бледны (пра святло, колер і пад.).
Нежывое святло.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нежывы́
1. неживо́й, мёртвый;
2. (неорганический) неживо́й;
~ва́я прыро́да — нежива́я приро́да;
3. (вялый) неживо́й, мёртвый; безжи́зненный;
ідзе́, як н. — идёт, как неживо́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нежывы́, ‑ая, ‑ое.
1. Пазбаўлены адзнак жыцця, мёртвы. Пасярэдзіне [лодкі] стаяла закопчанае вядро, у якім пад аерам у вадзе ляжала некалькі ўжо нежывых рыбак — ці то верхаводак, ці то плотак.Чыгрынаў.
2. Які не адносіцца да жывёльнага ці расліннага свету; неарганічны. Нежывая прырода.
3. Пазбаўлены жыццёвых сіл, энергіі, вялы; такі, як у мёртвага. Калі Іліко падышоў, хлопец павольна павярнуў галаву і глянуў на яго. Але і цяпер погляд ягоны заставаўся нежывым.Самуйлёнак.Ногі дрыжалі, слабелі, рабіліся нейкія нежывыя, і .. [Косця] баяўся, каб хаця не ўпасці.Адамчык.// Ненатуральны. У нежывой позе сваёй стаялі над уваходам.. [у касцёл] барэльефныя постаці акамянелых біскупаў.Чорны.
4.перан. Які не дзейнічае, не працуе. Колькі ты ні ідзеш — Сустракаеш пажары, Віснуць здані кругом Нежывых каміноў.Броўка.
5.перан. Цьмяны, бледны (пра святло, колер і пад.). Даволі часта ў бок шашы — то справа, то злева — узляталі белыя ракеты і паволі згасалі, разліваючы трапяткое, нежывое святло.Лынькоў.Леапольд Гушка стаяў перад хатаю на дварэ.. у нежывым месячным святле.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нежывы́
1. nicht lébend, tot;
2.біял, хім (неарганічны) ánorganisch;
3. (вялы) schlaff
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
бездыха́нный мёртвы, нежывы́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
неживо́йнежывы́; (мёртвый) мёртвы; (вялый) вя́лы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
breathless[ˈbreθləs]adj.
1. запы́ханы
2. мёртвы; нежывы́;
be breathless затаі́ць дыха́нне;
breathless with terrorнежывы́ ад стра́ху
3.fml бязве́траны, нерухо́мы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
lifeless[ˈlaɪfləs]adj.
1.нежывы́, мёртвы; змярцве́лы
2. ну́дны, неціка́вы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
неадушаўлёны, -ая, -ае.
1. Які не адносіцца да свету жывых істот; нежывы.
Неадушаўлёныя прадметы.
2. У граматыцы: які адносіцца да катэгорыі назоўнікаў, што абазначаюць розныя з’явы рэчаіснасці, нежывыя прадметы.
|| наз.неадушаўлёнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)