нача́льнік

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. нача́льнік нача́льнікі
Р. нача́льніка нача́льнікаў
Д. нача́льніку нача́льнікам
В. нача́льніка нача́льнікаў
Т. нача́льнікам нача́льнікамі
М. нача́льніку нача́льніках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

нача́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Асоба, якая ўзначальвае што-н., кіруе чым-н.

|| ж. нача́льніца, -ы, мн. -ы, -ніц (разм.).

|| прым. нача́льніцкі, -ая, -ае.

Н. загад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нача́льнік м. нача́льник

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нача́льнік, ‑а, м.

Асоба, якая ўзначальвае што‑н., кіруе, загадвае чым‑н. Начальнік заставы .. поглядам ваеннага чалавека акінуў дзеда Талаша з галавы да ног. Колас. На голас афіцэра выскачыў з сянец дзяншчык, але начальнік махнуў яму рукой і той падаўся назад у хату. Лынькоў. Чырвоная шапка начальніка толькі мільгане на пероне, а потым і знікне за дзвярыма станцыі. Пестрак.

•••

Земскі начальнік — службовая асоба ў сельскай мясцовасці ў дарэвалюцыйнай Расіі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нача́льнік м

1. Vrgesetzte (sub) m -n, -n, Chef [ʃɛf] m -s, -s; Liter m -s, -, Führer m -s, -;

нача́льнік ста́нцыі чыг Statinsvorsteher m -s, -;

нача́льнік цягніка́ Zgführer m -s, -;

нача́льнік аддзе́ла Abtilungsleiter m -s, -;

2. вайск Befhlshaber m -s, -;

нача́льнік шта́ба Stbschef m -s, -s; Chef des Stbes

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Нача́льнік ’хто кіруе, загадвае чым-небудзь’ (Яруш., Бяльк., Сл. ПЗБ, Некр. і Байк., БРС, ТСБМ), параўн.: nastaulaju naczalnikam nad waŭkami (Пятк. 2, 144), укр., рус. нача́льник ’тс’, польск. naczélnik ’хто стаіць на чале, кіраўнік, правадыр’, чэш. načelnik ’тс’, славац. načelnik, славен. načelnik, серб.-харв. на́челник, балг. нача́лник, макед. началник. Са ст.-слав. начѧльникъ ’правадыр, кіраўнік’ ад начѧло ’пачатак’, параўн. рус. под нача́лом ’пад кіраўніцтвам’; для шэрагу славянскіх моў дапускаецца змяшэнне асноў načęti, načьnǫ ’пачаць’ і čelo ’лоб, пярэдняе месца’ (гл. чало), параўн. на чале, польск. na czele, славен. na čelu ’на першым месцы, пад кіраўніцтвам’, гл. Бязлай, 2, 210; Махэк₂, 97 і інш.; параўн. таксама польск. naczelnik ’павязка на лоб; рамень у вуздэчцы, што знаходзіцца на ілбе ў каня’, якое разам з naczelnik ’загадчык, кіраўнік, камандзір’ выводзяць ад czoło, гл. Брукнер, 80; Варш сл., 3, 24.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

земскі ўчастковы начальнік

т. 7, с. 60

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

нач...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) начальнік, напр.: начгас (начальнік гаспадарчай часткі), начдыў (начальнік дывізіі), начштаба (начальнік штаба);

2) які начальствуе, напр., начсастаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нача́льник нача́льнік, -ка м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кама́ндуючы, -ага, мн. -ыя, -ых, м.

Начальнік буйнога вайсковага злучэння.

К. арміяй.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)