наспе́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́е; зак.

1. Стаць спелым, паспець, напоўніцца чым-н. знутры.

Калоссе наспела.

Нарыў наспеў.

2. перан. Стаць патрэбным, надзённым, непазбежным.

Наспела ідэя аховы прыроды.

3. перан. Надысці, настаць.

Раптам наспелі неадкладныя справы.

|| незак. наспява́ць, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наспе́ць

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. наспе́е наспе́юць
Прошлы час
м. наспе́ў наспе́лі
ж. наспе́ла
н. наспе́ла
Дзеепрыслоўе
прош. час наспе́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

наспе́ць I сов., прям., перен. назре́ть;

ві́шні ўжо ~пе́лі — ви́шни уже́ назре́ли;

пыта́нне ~пе́ла — вопро́с назре́л

наспе́ць II сов., обл. насти́чь, насти́гнуть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наспе́ць, ‑ее; зак.

1. Стаць, зрабіцца спелым, паспець. Прыйшло лета залатое, Поўны колас наш паспеў. Русак. // Напоўніцца гноем (пра нарыў).

2. перан. Развіўшыся, стаць надзённым, патрэбным. Неабходнасць у шырокай прапагандзе ідэй аховы прыроды паспела. «Звязда». // З’явіцца, узнікнуць. [Дзед:] — Ну, расказвай! кажы смела, Мой музыка малады: Што ў цябе там зноў паспела? Можа песня для дуды? Колас.

3. перан. Надысці, настаць. Наспела рэвалюцыйная сітуацыя. □ [Мельнікаў:] — Хацеў .. [Лугавец] і сам з намі прыехаць, ды раптам паспелі неадкладныя справы. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наспе́ць

1. réifen vi (s), reif wérden;

2. (пра падзеі) heránreifen vi (s); akút wérden (быць неадкладным); sprúchreif wérden (патрабаваць абмеркавання)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Наспе́ць ’наступіць’ (Яруш.). Да спець (гл.), параўн. прыспе́ць ’надысці’, паспе́ць ’укласціся ў час’ і інш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

наспява́ць² гл. наспець.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

назре́ть сов.

1. наспе́ць; (о нарыве) нарва́ць, мног. панарыва́ць;

2. перен. наспе́ць, наблі́зіцца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наспява́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. наспяваць ​2 — наспець.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наспява́ць ​1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

1. чаго. Праспяваць, спець многа чаго‑н. Наспяваць частушак.

2. перан., што і чаго. Разм. Нагаварыць многа чаго‑н. У галаве [Каршукова] гулялі вясёлыя думкі: «Старога вераб’я захацеў на мякіне правесці. Падстаўляй вушы, я табе такое наспяваю...» Асіпенка.

наспява́ць ​2, ‑ае.

Незак. да наспець.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)