насо́с¹, -у, м.

Балючая пухліна на нёбе ў жывёл.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

насо́с

‘помпа’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. насо́с насо́сы
Р. насо́са насо́саў
Д. насо́су насо́сам
В. насо́с насо́сы
Т. насо́сам насо́самі
М. насо́се насо́сах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

насо́с

‘пухліна на нёбе ў жывёл’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. насо́с насо́сы
Р. насо́су насо́саў
Д. насо́су насо́сам
В. насо́с насо́сы
Т. насо́сам насо́самі
М. насо́се насо́сах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

насо́с², -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Тое, што і помпа.

2. Прылада, пры дапамозе якой напампоўваюць паветра ў шыны веласіпеда, аўтамабіля і пад.

|| прым. насо́сны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Насосная станцыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

насо́с I, -су м., вет. насо́с

насо́с II м. (для накачивания воздуха) насо́с

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

насо́с​I м. по́мпа, -пы ж.;

нагнета́тельный насо́с нагнята́льная по́мпа;

возду́шный насо́с паве́траная по́мпа;

вса́сывающий насо́с усмо́ктвальная по́мпа;

по́ршневый насо́с по́ршневая по́мпа;

то́пливный насо́с па́ліўная по́мпа.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

насо́с​II (опухоль на нёбе животных) насо́с, -су м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

насо́с ​1, ‑у, м.

Спец. Балючая пухліна на небе ў жывёл.

насо́с ​2, ‑а, м.

1. Тое, што і помпа ​1.

2. Прылада, пры дапамозе якой напампоўваюць паветра ў шыны веласіпеда, аўтамабіля і пад. Чалавек трымаў на вентылі шланг насоса, а я зноў пачаў напампоўваць. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насо́с м разм Púmpe f -, -n; гл помпа

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Насос 1 ’запаленне неба (у коней)’ (Гарэц., Бяльк.), насосы ’пухліна дзёснаў за пярэднімі зубамі’ (Клім., Пятк.), рус. насосы ’тс’, ’малочніца ў дзяцей’, польск. nasosy ’запаленне дзёснаў у коней’. Да ссаць (гл. Фасмер, 3, 47).

Насос 2 ’нагар (у люльцы)’ (ТС). Гл. ссаць ’смактаць’, параўн. нассацца ’насмактацца’ (ТС).

Насос 3 ’сала, якое соліцца ў расоле’ (Сл. ПЗБ). Да насса́ць ’насядуць’, гл. ссаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)